Zespół naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Kalifornijskiej Akademii Nauk przebadał skamieniałości koralowców Tabulata ze środkowego dewonu sprzed około 385 mln lat. Z analiz wynika, że organizmy te posiadały niezwykle podobne do dzisiejszych koralowców przystosowania do zmiennych warunków oświetlenia.

Badacze z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego opracowali nową, niezwykle efektywną technikę, która kilkadziesiąt razy zwiększa szybkość przesyłu informacji kwantowej. Wyniki badań, opublikowane na łamach prestiżowego czasopisma „Nature Photonics” mogą przyczynić się do zbudowania – w niedalekiej przyszłości – superszybkich łączy kwantowego internetu.

Zespół badaczy z Wydziału Fizyki UW i Uniwersytetu w Utrechcie zaobserwował – po raz pierwszy eksperymentalnie – efekt orzecha brazylijskiego w mieszaninie naładowanych cząstek koloidalnych. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „The Proceedings of the National Academy of Sciences”. 

Napad padaczki może rozpocząć się od wyładowań neuronów hamujących w mózgu oraz zmian stężeń jonów w środowisku wokół neuronów. Mechanizm ten został potwierdzony w modelu komputerowym komórek nerwowych, stworzonym na Wydziale Fizyki UW.

Polsko-niemiecka grupa naukowców pod kierownictwem dr. hab. Bartosza Trzaskowskiego z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz dr. René Franka z Instytutu Chemii Nieorganicznej i Analitycznej Uniwersytetu Technicznego w Brunszwiku zaproponowała nową metodologię syntezy związków zawierających pojedyncze kowalencyjne wiązania glinu i boru (Al-B) oraz zbadała właściwości chemiczne tego wiązania. Wyniki ich badań zostały opublikowane na łamach „Angewandte Chemie – International Edition”.

Grupa badawcza z Uniwersytetu Warszawskiego opracowała CONET – model probabilistyczny pozwalający odtworzyć proces, w którym błędy w DNA przekładają się na powstawanie nowotworów. – To bardzo ważna informacja pomagająca dobierać skuteczne terapie antyrakowe. CONET jako pierwszy rozwiązuje problem odtworzenia historii zmian liczby kopii fragmentów DNA przy użyciu danych z pojedynczych komórek nowotworowych – mówi dr hab. Ewa Szczurek z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW.

W „Scientific Reports” ukazała się publikacja dotycząca nowej choroby – dziecięcego wieloukładowego zespołu zapalnego powiązanego z COVID-19 (PIMS). Współautorami pracy są naukowcy z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW.

Tendencje do otwierania się ogrodów botanicznych na obecność grzybów dostrzegamy na całym świecie. My również w Al. Ujazdowskich otwieramy oczy na dziejące się wokół nas procesy – pisze dr hab. Marta Wrzosek z Ogrodu Botanicznego UW w najnowszym numerze pisma uczelni "UW". W każdy poniedziałek badaczka prowadzi bezpłatne konsultacje mykologiczne.

Międzynarodowy zespół badaczy torfowisk z Niemiec, Holandii, Belgii i Polski, z udziałem prof. Wiktora Kotowskiego i dr. Łukasza Kozuba z Wydziału Biologii UW, zestawił dane z 563 torfowisk europejskich. Badacze porównali uprzednio osuszone miejsca, które zostały ponownie nawodnione, z pobliskimi mokradłami, które zachowały się do dziś w stosunkowo naturalnym stanie. Wyniki opublikowane właśnie w „Nature Communications” pokazują, że w przypadku torfowisk niskich strefy umiarkowanej, typowych dla obszaru Polski, trudno liczyć na ich szybki powrót do stanu sprzed osuszenia.

− Szansą na zrewolucjonizowanie elektroniki jest światło. Leżące u podstaw tej dziedziny nauki elektrony napotykają opór, gdy przesuwają się w metalowym przewodzie lub krysztale. Światło może poruszać się praktycznie bez strat, dlatego warto je wykorzystać zamiast elektronów do usprawnienia operacji logicznych − mówi dr hab. Jan Suffczyński z Wydziału Fizyki UW, współautor artykułu opublikowanego w prestiżowym czasopiśmie „Nanophotonics”. Zaprezentowane wyniki badań mają istotne znaczenie dla optycznych obliczeń kwantowych oraz mają szansę przyczynić się do powstania ultraszybkich procesorów używanych w komputerach nowego typu.

Dostępny jest najnowszy numer pisma uczelni „Uniwersytet Warszawski”, z którego można dowiedzieć się m.in., czy światem rządzi przypadek i jakie azteckie przepowiednie zawiera prekolumbijski manuskrypt. Na deser – przepis na letnie śniadanie prosto z Ogrodu Botanicznego UW. W tym numerze zapraszamy też do wypełnienia ankiety czytelniczej.

Międzynarodowy zespół astronomów, korzystając z kosmicznego teleskopu rentgenowskiego eROSITA znajdującego się na pokładzie misji Spektr-RG, odkrył powtarzające się co kilka/kilkanaście godzin wybuchy w promieniach rentgenowskich pochodzące z obszarów centralnych dwóch galaktyk. Praca na ten temat ukazała się na łamach „Nature”. Członkiem zespołu badawczego i współautorem publikacji jest astronom z Obserwatorium Astronomicznego UW – dr Mariusz Gromadzki.

W kwietniu na łamach czasopisma „Physical Review Letters” ukazał się artykuł pt. „Using Quantum Metrological Bounds in Quantum Error Correction: A Simple Proof of the Approximate Eastin-Knill Theorem”, którego współautorem jest naukowiec z Wydziału Fizyki UW. – Główna wartość pracy polega na zauważeniu i ilościowym opisaniu nieoczywistych powiązań pomiędzy dziedzinami, w tym przypadku metrologii kwantowej i obliczeń kwantowych – mówi prof. Rafał Demkowicz-Dobrzański.

Naukowcy z międzynarodowej grupy badawczej koordynowanej przez Uniwersytet Warszawski wytworzyli w cienkiej warstwie ciekłego kryształu – uwięzionej pomiędzy dwoma lustrami – światło, którego przestrzenny rozkład polaryzacji jest topologicznie pół-skyrmionem (meronem). Wyniki swoich badań opisali w artykule, który ukazał się na łamach czasopisma „Optica”.

Zespół z Wydziału Fizyki UW we współpracy z naukowcami z izraelskiego Instytutu Weizmanna dokonał kolejnego przełomowego odkrycia w dziedzinie mikroskopii. Wyniki badań naukowców, wśród których byli m.in. Aleksandra Środa, Adrian Makowski i dr Radek Łapkiewicz z Zakładu Optyki IFD, zostały opublikowane na łamach czasopisma „Optica”. 

Stopień utlenienia przyjmuje zwykle wartości od –4 do +8, a w jednym przypadku +9. Naukowcy z Centrum Nowych Technologii dokonali zaawansowanych obliczeń kwantowomechanicznych i na ich podstawie zaproponowali kilka prostych cząsteczek, w których stopień utlenienia wynosi +9, a nawet mógłby przyjmować wartość 10.

Zespół kierowany przez dr hab. Justynę Olko z Wydziału „Artes Liberales” UW opublikował  wyniki badań nad etnolingwistyczną żywotnością mniejszości kaszubskiej w Polsce. Artykuł pt. „From Discouragement to Self-Empowerment. Insights from an ethnolinguistic vitality survey among the Kashubs in Poland” ukazał się na łamach internetowego czasopisma naukowego „PLOS ONE”. 

Zespół naukowców z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego uczestniczył w badaniach, dzięki którym po raz pierwszy wyhodowano dichalkogenki metali przejściowych wykazujące znakomite właściwości optyczne bez procesu eksfoliacji. Do tej pory największymi przeszkodami były bardzo ograniczone rozmiary, niejednorodność i poszerzenie linii widmowych wytwarzanych materiałów. Monowarstwy o wielkości zastosowanego podłoża, pozbawione powyższych wad, zostały wyhodowane przy pomocy epitaksji z wiązek molekularnych. Kluczowym elementem okazało się użycie atomowogładkich podłoży z azotku boru.