W czasopiśmie „Parasites & Vectors” ukazał się artykuł współautorstwa naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego, w którym opisane zostały badania nad pierwotniakiem Hepatozoon canis. Jest to pierwsza praca, która opisuje przypadki stwierdzenia tego pasożyta u psów i wilków w Polsce.

– Odkryliśmy piętnaście zupełnie nowych, aktywnych peptydów. Między nimi znajduje się peptyd o nazwie Varsavian, który wykazuje bardzo obiecujące działanie przeciwko niebezpiecznym bakteriom, takim jak metycylinooporny gronkowiec złocisty – mówi prof. Ewa Szczurek z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW. Naukowcy z UW opracowali innowacyjny model sztucznej inteligencji generujący antybiotyki, a wyniki swoich badań opublikowali w czasopiśmie "Nature Communications".

Dlaczego bagna muszą być mokre? W jaki sposób wykrywane są chorobotwórcze bakterie? Jak naukowcy zgniatają puszki? To wybrane tematy wykładów i warsztatów, które odbędą się podczas tegorocznej Nocy Biologów UW. Wydarzenie rozpocznie się 13 stycznia i będzie realizowane zdalnie.

Zespół naukowców z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego wyhodował nowy szczep ekstremofilnej mikroalgi. Potencjalnie można ją wykorzystać na wiele sposobów: w przemyśle paliwowym, farmaceutycznym, w ochronie środowiska, a także w fundamentalnych badaniach – genetyce, biologii i ewolucji komórki.

„Jak wyhodować sałatę na Marsie?”, „Żelazna żaba z Mazur”, „Wszyscy jesteśmy chimerami”, „Czy rośliny mają w nocy ochotę na coś słodkiego?”, „Kleszcze i smartfony – czy jest się czego bać?” – to tylko niektóre tytuły wykładów i warsztatów, które odbędą się podczas tegorocznej Nocy Biologów na UW. Wydarzenie rozpocznie się 14 stycznia i będzie realizowane w całości zdalnie.

Badacze z Wydziału Biologii UW i Wydziału Archeologii UW oraz Instytutu Archeologii Uzbeckiej Akademii Nauk uczestniczyli w ekspedycji naukowej do południowo-wschodniej części pustyni Kyzył-kum w Uzbekistanie. Prowadzili tam badania pilotażowe, pozwalające zweryfikować istnienie dużego zbiornika wodnego, który prawdopodobnie był głównym źródłem słodkiej wody od 6 tys. do 4 tys. lat p.n.e.

Jak zmieniać energię słoneczną w zieloną elektryczność lub zielone paliwo? Co zrobić, żeby proces sztucznej fotosyntezy był bardziej wydajny? Odpowiedź na te pytania opracował zespół badaczy pod kierunkiem prof. Joanny Kargul i dr Margot Jacquet z Centrum Nowych Technologii UW. Naukowcy stworzyli nanosystem – platformę organiczną, która usprawnia komunikację elektroniczną pomiędzy elektroaktywnym białkiem a powierzchnią elektrody. Praca badaczy została opublikowana w czasopiśmie „Nanoscale”.

Na Uniwersytecie Warszawskim prowadzone są badania dotyczące naturalnych mechanizmów biologicznych, które powstrzymują bakterie wodne przed ich osadzaniem na powierzchni glonów jednokomórkowych. Dokonane w ramach badań odkrycie daje obiecującą perspektywę komercjalizacji, ponieważ jedna z wydzielanych przez glony „substancji odstraszających” bakterie jest wyjątkowo tania w produkcji, a jej skuteczne działanie zachodzi w mikrogramowych gradientach.

306 stron wiedzy o klimacie podanej w przystępny sposób, rozłożonej na 13 lekcji. Eksperci z UW przygotowali interdyscyplinarny podręcznik na temat zmiany klimatu, który może być pomocą dydaktyczną dla nauczycieli w szkołach średnich oraz na uczelniach. Książka w wersji elektronicznej jest dostępna bezpłatnie.

Tegoroczne wydarzenie popularnonaukowe dla miłośników przyrody, organizowane na Uniwersytecie Warszawskim pod hasłem "Bajkowy świat biologii", potrwa dziesięć dni i nocy. Wykłady, wirtualne wycieczki, sesje posterowe oraz inne atrakcje związane z odkrywaniem tajników flory i fauny odbywają się od 8 do 17 stycznia w formie online.

Naukowcy z Wydziału Chemii UW, pod kierunkiem prof. Sławomira Filipka, uczestniczyli w powstaniu serwisu GPCRmd. Na platformie umieszczane są symulacje białek przydatne m.in. przy tworzeniu nowych leków. Od niedawna na portalu gromadzone są także symulacje białek wirusa SARS-COV-2. Publikacja na temat GPCRmd ukazała się w Nature Methods.

Dr Mateusz Tałanda z Wydziału Biologii UW uczestniczył w pracach zespołu naukowców, który opisał szczątki najstarszego na świecie prassaka. Znaleziono je na Grenlandii w skałach sprzed 215 milionów lat. Opis nowego gatunku nazwanego Kalaallitkigun jenkinsi badacze opublikowali właśnie w amerykańskim prestiżowym czasopiśmie „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”.

Wydana przez Oxford University Press publikacja pt. "Urban Evolutionary Biology" to pierwsza naukowa książka definiująca i opisująca procesy ewolucyjne w mieście, które pojawiły się jako konsekwencje ludzkiej działalności oraz urbanizacji. Jej współredaktorką jest prof. Marta Szulkin z Centrum Nowych Technologii UW.

Nowe materiały i źródła energii oraz innowacyjne technologie na rzecz zrównoważonego rozwoju to zagadnienia, którymi zajmują się naukowcy zaangażowani w POB 2 „W poszukiwaniu mikro i makro światów”. 1 lipca odbyło się spotkanie online poświęcone działaniom realizowanym w ramach tego Priorytetowego Obszaru Badawczego.

– Pokazujemy bardzo wyraźnie, że zmiany klimatu rzeczywiście zachodzą i wywierają wpływ na gatunki i ekosystemy. Nasze badania mówią, że mamy coraz mniej czasu. Ci, którzy są decydentami, muszą jak najszybciej zacząć reagować – mówi prof. Bogdan Jaroszewicz z Białowieskiej Stacji Geobotanicznej Wydziału Biologii UW. W wywiadzie z Justyną Weber opowiada także o tym, co biolog wie o klimacie, jak zmienia się różnorodność biologiczna lasów i dlaczego warto zajrzeć do Puszczy Białowieskiej.

Naukowcy z Wydziału Biologii UW przeprowadzili badania dotyczące sposobu poruszania się wczesnych dinozaurów. Ustalili, że stworzenia te wywodziły się bezpośrednio z czworonożnych zwierząt, a nie jak wcześniej sądzono z dwunożnych. Jako pierwsi poznali sposób lokomocji silezaura na tle wczesnej ewolucji linii ptasiej. Wyniki ich badań zostały opublikowane w „Journal of Anatomy”.

Globalne zmiany środowiska to temat przewodni kolejnej Nocy Biologów na Uniwersytecie Warszawskim. Wydarzenie organizowane jest przez Wydział Biologii oraz Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych. Wykłady, warsztaty, pokazy i inne atrakcje przygotowane dla miłośników przyrody odbędą się 10 stycznia.