Międzynarodowy zespół astronomów, kierowany przez naukowców z Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics, opisał w tygodniku „Nature” odkrycie unikalnego układu podwójnego gwiazd. Współautorem artykułu jest prof. Andrzej Udalski z Obserwatorium Astronomicznego UW.

Zespół astronomów, którego członkiem jest dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego UW, odkrył niezwykłą parę gwiazd obiegających się w zaledwie 51 minut. Jej własności potwierdzają sformułowaną kilkadziesiąt lat temu teorię ewolucji układów kataklizmicznych.

Badacze z zespołu misji kosmicznej Gaia opublikowali katalog z danymi o naszej Galaktyce. Dzięki tym informacjom naukowcy szczegółowo opisują miliardy gwiazd, nowo odkryte planety oraz kandydatki na czarne dziury. W pracach nad najdokładniejszym przewodnikiem po Drodze Mlecznej uczestniczą astronomowie z UW.

Odkrycie swobodnej czarnej dziury ogłosili naukowcy z dwóch międzynarodowych zespołów badawczych, które współtworzą zaangażowani w projekt OGLE astronomowie z Obserwatorium Astronomicznego UW. Jest to pierwsza zakończona powodzeniem detekcja tych egzotycznych obiektów.

9 miliardów lat świetlnych od Ziemi, w centrum odległej galaktyki aktywnej, odkryto parę supermasywnych czarnych dziur. Obiekty obiegają się co dwa lata, co przypomina kosmiczny taniec. Emisja fal grawitacyjnych powoduje, że odległość między nimi maleje. Za zaledwie 10 tys. lat mogą się ze sobą zderzyć.

9 lutego 1996 roku po raz pierwszy użyto Teleskopu Warszawskiego, uruchomionego dzięki Obserwatorium Astronomicznemu UW w chilijskim Las Campanas. Za jego pomocą badacze zaangażowani w projekt OGLE obserwują ponad miliard gwiazd Drogi Mlecznej i sąsiednich galaktyk. Z okazji 26. „urodzin” Telescopio Polaco przypominamy tekst o pracy uniwersyteckich astronomów, opublikowany w piśmie uczelni „UW”.

− Wielu astronomów obawia się, że satelity, które na obrazach teleskopowych wyglądają jak długie smugi, mogą utrudniać, a nawet uniemożliwiać prowadzenie obserwacji astronomicznych wykonywanych z powierzchni Ziemi – mówi dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego UW, który wraz z międzynarodowym zespołem naukowców zbadał wpływ rosnącej liczby satelitów na obserwacje astronomiczne.

Naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego (OAUW) zaobserwowali pojaśnienie gwiazdy spowodowane przejściem ciemnego obiektu na linii biegu promieni świetlnych. Dzięki zjawisku mikrosoczewkowania grawitacyjnego udało im się zważyć niewidoczny obiekt z zaskakująco dużą dokładnością. Prawdopodobnie jego masa jest większa od masy Słońca. Wyniki tych badań zostały opublikowane w „Nature Astronomy” oraz „Astronomy & Astrophysics”.

Planety swobodne to obiekty, które nie krążą wokół żadnej gwiazdy. Międzynarodowy zespół astronomów – za pomocą Kosmicznego Teleskopu Keplera – odkrył cztery takie ciała niebieskie. Odkrycie zostało opisane na łamach czasopisma „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. W badaniach brał udział dr Radosław Poleski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Teleskop Einsteina to projekt pierwszego podziemnego i najbardziej zaawansowanego europejskiego obserwatorium fal grawitacyjnych trzeciej generacji. Europejskie Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych (ESFRI) wybrało 11 przedsięwzięć, w tym Teleskop Einsteina, które zawarło w swojej mapie drogowej 2021. W Polsce liderem konsorcjum ET jest Obserwatorium Astronomiczne UW.

10 czerwca, przez niemal dwie godziny, z terenu całej Polski można było dostrzec efekty częściowego zaćmienia Słońca przez Księżyc. Ostatnio takie zjawisko obserwowane było w 2015 roku. Tym razem zainteresowani mogli je podglądać pod okiem astronomów z Uniwersytetu Warszawskiego.

Międzynarodowy zespół astronomów, korzystając z kosmicznego teleskopu rentgenowskiego eROSITA znajdującego się na pokładzie misji Spektr-RG, odkrył powtarzające się co kilka/kilkanaście godzin wybuchy w promieniach rentgenowskich pochodzące z obszarów centralnych dwóch galaktyk. Praca na ten temat ukazała się na łamach „Nature”. Członkiem zespołu badawczego i współautorem publikacji jest astronom z Obserwatorium Astronomicznego UW – dr Mariusz Gromadzki.

Zespół naukowców z Obserwatorium Astronomicznego UW, którym kieruje prof. Łukasz Wyrzykowski, będzie odpowiedzialny za koordynowanie około stu naziemnych teleskopów. Astronomowie rozpoczynają współpracę z zagranicznymi badaczami w ramach nowej sieci OPTICON-RadioNet Pilot (ORP).

Zespół astronomów z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego prowadzony przez dr Dorotę Skowron i dr. Jana Skowrona, pracujący w ramach wielkoskalowego przeglądu nieba OGLE, opublikował unikatową mapę poczerwienienia międzygwiazdowego w kierunku Obłoków Magellana.

Europejska Agencja Kosmiczna opublikowała najnowszą mapę nieba stworzoną na podstawie danych misji Gaia. Niezwykle precyzyjna mapa ma objętość 1 petabajta i zawiera szczegółowe dane o 2 miliardach gwiazd naszej Galaktyki. W pracach misji uczestniczą astronomowie z Uniwersytetu Warszawskiego.

Wydział III – Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi Polskiej Akademii Nauk przyznał tegoroczne Nagrody Naukowe. Wśród laureatów jest dwoje badaczy z Uniwersytetu Warszawskiego. Dr Dorotę Skowron wyróżniono Nagrodą Naukową im. Stefana Pieńkowskiego, a prof. Bogusława Bagińskiego, wraz z prof. Raymondem Macdonaldem z Lancaster University, Nagrodą im. Stanisława Staszica.

1 listopada 2020 roku minęło 500 lat od odkrycia przez Ferdynanda Magellana cieśniny między oceanami Atlantyckim i Spokojnym. Z tej okazji rząd Chile ustanowił nagrodę dla wyróżniających się badaczy, których praca odpowiada na wyzwania i potrzeby współczesności. Został nią uhonorowany prof. Andrzej Udalski – za znaczący wkład w rozwój wiedzy astronomicznej. 20 września ambasador Chile w Polsce Julio Bravo Yubini wręczył uczonemu z UW medal 500-lecia odkrycia cieśniny Magellana.