Dobiegła końca kolejna kampania wykopaliskowa archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego prowadzona w Novae w północnej Bułgarii. Podczas prac badacze dokonali nowych odkryć m.in. w kompleksach zabudowy wojskowej.

Od 11 sierpnia do 15 września w Muzeum Narodowym w Warszawie można obejrzeć filmy, których bohaterami są wybitni polscy archeolodzy, uczniowie prof. Kazimierza Michałowskiego, przez wiele lat kierujący badaniami Centrum (dawniej Stacji) Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, w większości związani z Instytutem Archeologii UW (dziś Wydział Archeologii UW). Seansom towarzyszyć będą rozmowy, podczas których archeolodzy opowiedzą o prowadzonych przez siebie badaniach oraz ich wynikach.

Po 13 latach przerwy wymuszonej wojną domową w Libii misja Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego powróciła do Ptolemais, ważnego i dużego miasta portowego starożytnej Cyrenajki na wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Unikatowa budowla, w której prawdopodobnie odbywały się ważne uroczystości polityczne i religijne, oraz układ murów z czasów hellenistycznych to odkrycia, których archeolodzy z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej UW dokonali w zakończonych w lipcu sezonach wykopaliskowych. Naukowcy prowadzą badania w Albanii i Czarnogórze.

25 kwietnia w Ułan Batorze podpisane zostało porozumienie o współpracy między Uniwersytetem Warszawskim a Mongolską Akademią Nauk. Wspólne działania dotyczyć będą m.in. projektów naukowo-badawczych, wymiany akademickiej oraz specjalistycznych programów szkoleniowych z zakresu orientalistyki, geografii i archeologii.

Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej (CAŚ) UW rozpoczyna nowy projekt z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego "Baraka: Rewitalizacja najstarszego zachowanego meczetu w Starej Dongoli" finansowany przez międzynarodowy sojusz na rzecz ochrony dziedzictwa na obszarach zagrożonych konfliktem (ALIPH). Meczet w Starej Dongoli jest najstarszą zachowaną tego typu budowlą w Republice Sudanu. Projekt Baraka ma na celu odrestaurowanie go zgodnie z nowoczesnymi standardami konserwatorskimi i otwarcie dla odwiedzających z kraju i zagranicy.

Jak powstało i rozwijało się miasto Tungul położone na terenie dzisiejszego Sudanu? Jakie czynniki pozwoliły mu przetrwać tak długo, pomimo trudnych warunków środowiskowych i dynamicznych zmian politycznych? To tylko wybrane z pytań, na które zamierza odpowiedzieć dr hab. Artur Obłuski z CAŚ UW w projekcie „Afropolis Tungul: Urban biography of a cosmopolitan African capital”. Na jego realizację otrzymał Consolidator Grant przyznany przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (ERC).

Ostatni sezon wykopaliskowy w armeńskim Metsamor dostarczył kolejnych informacji o funkcjonowaniu miasta oraz zamożności jego mieszkańców. Dotychczasowe odkrycia ekspedycji w Metsamor, w której uczestniczą naukowcy z UW, są obecnie prezentowane na wystawie w Erywaniu.

Kuwejcko-Polska Misja Archeologiczna (KPAM), w której pracach uczestniczą naukowcy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, prowadzi badania na prehistorycznym stanowisku Bahra 1 w północnym Kuwejcie. W bieżącym sezonie archeologicznym badacze odkryli nietypowy fragment zawieszki przedstawiającej drapieżnego ptaka oraz fragment modelu łodzi.

Tłocznia wina, mozaiki, gliniane kałamarze czy kancelaria rzymskiego garnizonu to niektóre z odkryć dokonanych podczas tegorocznych badań w rzymskim forcie Apsaros, znajdującym się w gruzińskim Gonio. Stanowisko jest od kilku lat znane ze względu na odkrycie mozaiki podłogowej w ruinach domu dowódcy garnizonu. Pracami ekspedycji kierował m.in. dr hab. Radosław Karasiewicz-Szczypiorski z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej im. K. Michałowskiego UW.

Poźnoantyczne miasto Novae, które leży na terenie Bułgarii, było siedzibą dwóch legionów wojsk: VIII legionu Augusta i I legionu Italica. Podczas minionego sezonu prac na tym stanowisku archeolodzy z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej określili m.in. dokładną granicę i wymiary siedziby centuriona I kohorty.

Nekropolia w Castillo de Huarmey funkcjonowała ponad 1300 lat temu i związana jest z kulturą Wari, jednym z najważniejszych imperiów przedinkaskiego Peru. Podczas najnowszych wykopalisk polsko-peruwiański zespół archeologów, którego pracami kierował prof. Miłosz Giersz z Wydziału Archeologii UW, odkrył kolejną ważną część cmentarzyska, zwaną Galerią Elitarnych Rzemieślników.

Dr hab. Artur Obłuski, dyrektor Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, kierownik ERC Starting Grant UMMA, jest jednym z trzech finalistów konkursu o nagrodę Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych „Public Engagement with Research Award” w kategorii INSPIRE.

Korzenie germańskiego pieniądza sięgają 200 lat wcześniej, niż do tej pory sądzono. Międzynarodowy zespół, którego członkami są badacze z Uniwersytetu Warszawskiego, odkrył że Germanie wytwarzali monety już w drugiej połowie III w. Naukowcy przedstawili rezultaty projekty badawczego IMAGMA w filmie dostępnym na portalu YouTube.

22 lutego odbędzie się kolejne spotkanie z cyklu „8 wykładów na Nowe Tysiąclecie”. Prof. Piotr Dyczek z Wydziału Archeologii UW opowie o budowlach oraz zabytkach, których badanie i analiza doprowadziły do istotnych nowych odkryć będących wkładem naukowców z UW do ogólnoświatowej wiedzy o antyku.

Pod koniec grudnia dobiegł końca kolejny sezon projektu badawczego w Dolinie Qumayrah w górach północnego Omanu. Archeolodzy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW odkryli tam wieżę w obrębie prehistorycznej osady, zidentyfikowali ślady produkcji metalurgicznej oraz natrafili na grę planszową sprzed co najmniej 4 tysięcy lat.

W połowie grudnia zakończył się kolejny sezon badań archeologicznych na przedmieściach Chartumu. Badania w Soba – jednym z największych stanowisk archeologicznych w Sudanie – prowadził zespół specjalistów z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW pod kierunkiem dr. Mariusza Drzewieckiego. W jednym ze stanowisk natrafiono na pozostałości dawnego ogrodu. To pierwsze tego typu znalezisko w Soba.

W zasypanym grobowcu położonym poniżej kaplicy Hathor w Świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari Polsko-Egipska Ekspedycja Archeologiczno-Konserwatorska odkryła kilkaset darów wotywnych dla bogini Hathor, patronki nekropoli tebańskiej i opiekunki zmarłych. W 2021 roku naukowcy pracowali w tym terenie dwukrotnie, wiosną i jesienią.