Społeczna odpowiedzialność szkół wyższych nie ogranicza się jedynie do działań na rzecz członków własnej społeczności, a więc wspierania studentów czy pracowników. Doświadczeniem i wiedzą uczelnie powinny wspomagać społeczności lokalne, animować miejscowe życie społeczne i kulturalne, popularyzować naukę, promować akademickie wartości i standardy: odpowiedzialności, rzetelności, dbałości o prawdę. Jako ośrodki opiniotwórcze uniwersytety powinny zapewniać powszechny dostęp do wyników swoich badań, ekspertyz i analiz.

 

Społeczny aspekt badań

Nie bez wpływu na społeczności lokalne pozostaje działalność naukowa Uniwersytetu, w Polsce i poza jej granicami. Przykładem mogą być badania etnologów i archeologów, zachowujących dla przyszłych pokoleń dziedzictwo kulturalne regionu czy kraju lub wręcz ratujących je przed unicestwieniem (np. w Sudanie). Wykopaliska mające odkryć historię starożytnych osad często przyczyniają się do rozwoju współczesnych miast i miasteczek, wpływając na miejscową infrastrukturę czy rozwój turystyki.

 

Prowadząc badania, uczeni często zapraszają do udziału w nich osoby spoza uczelni. Korzyść jest obopólna – naukowcy zbierają dane do projektów, zaś uczestnicy otrzymują profesjonalną pomoc. Przykładem jest działalność jednostek Wydziału Psychologii: Pracownia Psychologii Zaburzeń Rodziny oferuje konsultacje oraz psychoterapię rodzinną, Interdyscyplinarne Centrum Genetyki Zachowania pomaga w leczeniu stresu pourazowego u uczestników wypadków komunikacyjnych i rodzin ofiar. Z kolei rodzice niemowląt biorących udział w badaniach Pracowni Psychologii Niemowląt (pierwszego Babylabu w Polsce) mogą uzyskać wiele cennych informacji na temat rozwoju swojego dziecka.

 

Program wolontariatu

W 2013 roku otwarto na uczelni Uniwersyteckie Centrum Wolontariatu. Ośrodek zajmuje się promocją idei wolontariatu, pomaga w realizacji nowych projektów zgłaszanych przez członków społeczności akademickiej, a także pośredniczy między chętnymi do pomocy a firmami i instytucjami, które tej pomocy potrzebują. UCW współpracuje m.in. ze stowarzyszeniami „Otwarte drzwi” oraz „mali bracia Ubogich”, Uniwersytetem Dzieci, Towarzystwem Mokotowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku i ośrodkami pomocy społecznej. Centrum uczestniczy w Wolontariacie Europejskim, czyli unijnym programie wspierającym międzynarodowe projekty wolontariackie z udziałem młodzieży z całej Europy.

 

Pod koniec 2022 roku w bazie UCW było zarejestrowanych 3097 wolontariuszy. Są to przede wszystkim studenci, ale także doktoranci, pracownicy, emeryci i absolwenci UW. W grupie wolontariuszy jest 828 osób niepolskojęzycznych. Prawie 80% zarejestrowanych w bazie stanowią kobiety.

 

Pojedyncze projekty wolontariackie pojawiały się na uczelni już wcześniej:

• przy Wydziale Prawa i Administracji działają dwa ośrodki udzielające bezpłatnych porad prawnych: Akademicka Poradnia Prawna dla studentów wszystkich uczelni warszawskich oraz Klinika Prawa – pomagająca osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej,
• z pomocy wolontariuszy korzysta Biuro ds. Osób z Niepełnosprawnościmi UW, m.in. przy adaptacji książek do potrzeb osób niewidomych i słabowidzących. Wolontariuszami są także dziennikarze akademickiego radia Kampus.

 

Osoby z niepełnosprawnościami na UW

Od lat Uniwersytet przywiązuje dużą wagę do zapewnienia równego dostępu do wykształcenia osobom z niepełnosprawnościami. Likwidowane są wszelkie bariery architektoniczne, techniczne i społeczne. Na uczelni istnieje m.in. największa w Polsce biblioteka naukowa dla osób, które nie mogą czytać zwykłego druku.

Więcej informacji znajduje się na stronie Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami UW >>

 

Uczelnia angażuje się także w projekty na rzecz osób z niepełnosprawnościami spoza swojej społeczności, promuje w społeczeństwie ideę otwartości i większej wrażliwości na ich potrzeby.

 

W kwietniu 2017 roku Uniwersytet Warszawski otrzymał dwie nagrody w konkursie architektoniczno-urbanistycznym „Lider Dostępności”. Celem konkursu jest docenianie najlepszych rozwiązań urbanistycznych i architektonicznych, które pozwalają dostosować budynki i przestrzeń dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami. UW został wyróżniony w kategorii sieć placówek – dla całej uczelni za kompleksowe dostosowanie obiektów dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz prowadzenie spójnej polityki w obszarze dostępności, a także w kategorii obiekt mieszkalny – za architektoniczne dostosowanie Domu Studenckiego nr 4.

Relacja z uroczystości >>

 

W 2019 roku Uniwersytet Warszawski został nagrodzony za systematyczne działania w celu poprawy dostępności architektonicznej uczelni dla osób z niepełnosprawnościami oraz za całościową aktywność na rzecz tworzenia środowiska przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Więcej informacji >>

 

UW dla środowiska i klimatu

Od 2020 roku na UW działa Zespół Rektorski ds. Ekologii oraz Kryzysu Klimatycznego. Do
jego zadań należy integracja działań proekologicznych prowadzonych na UW, diagnoza potrzeb
społeczności akademickiej, kreowanie postaw proekologicznych oraz przygotowywanie
stanowisk i rekomendacji dla Uniwersytetu.

 

Od marca 2021 roku funkcję pełnomocnika rektora UW ds. środowiska i zrównoważonego
rozwoju pełni dr Robert Rybski z Wydziału Prawa i Administracji UW.

 

W kwietniu 2022 roku z inicjatywy prof. Ewy Krogulec, prorektor UW ds. rozwoju, rektor UW prof. Alojzy Z. Nowak powołał Platformę Zielonego Dialogu. Prezentacja celów i programu działania PZD nastąpiła na Szczycie Klimatycznym ToGetAir 2022. Jej działania koncentrują się na trzech priorytetach: inicjowanie i koordynacja badań w zakresie zmian środowiskowych; dialog UW z otoczeniem społecznym na tematy zmian klimatycznych i jego konsekwencji dla społeczeństwa i biznesu; popularyzacja wiedzy.

 

Społeczna odpowiedzialność uczelni

Społeczna Odpowiedzialność Uczelni (SOU) jest realizowana w takich obszarach, jak: nauka, edukacja, sprawy pracownicze, środowisko naturalne, wyznawane wartości i relacje z innymi podmiotami, w tym firmami, organizacjami społecznymi czy samorządem.

 

W czerwcu 2024 roku opublikowany został raport społecznej odpowiedzialności Uniwersytetu Warszawskiego. Jest to dokument strategiczny, który zawiera informacje o działaniach i osiągnięciach uczelni w zakresie jej odpowiedzialności wobec członków społeczności UW, otoczenia społecznego i środowiska naturalnego. Dokument opracowany przez pracowników Uniwersytetu Warszawskiego odnosi się do istniejących na uczelni przepisów i procedur, jak również jej dobrych praktyk. Przedstawia także wybrane wskaźniki ilościowe. Raport powstawał w dialogu z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi. W wyniku spotkań warsztatowych oraz konsultacji eksperckich wskazanych zostało dwanaście obszarów SOU istotnych do zaraportowania. Dokument jest wyrazem realizacji zobowiązań wynikających z podpisania w 2019 roku przez Uniwersytet Warszawski „Deklaracji społecznej odpowiedzialności uczelni” opracowanej dla środowiska akademickiego w Polsce i podpisanej dotychczas przez ponad 160 uczelni. Raport otrzymał wyróżnienie w konkursie Forum Odpowiedzialnego Biznesu „Raporty zrównoważonego rozwoju” w kategorii „Najlepszy raport organizacji pozabiznesowej”.