W najnowszej pracy opublikowanej na łamach "Science" międzynarodowy zespół astronomów, w skład którego wchodzą astronomowie z prowadzonego w Obserwatorium Astronomicznym UW wielkoskalowego przeglądu nieba OGLE, kierowanego przez prof. Andrzeja Udalskiego, przedstawia szczegółowe badania dotyczące małomasywnych planet pozasłonecznych krążących w dużych odległościach wokół swoich macierzystych gwiazd. Wyniki wskazują, że tzw. zimne super-Ziemie są powszechnym składnikiem układów planetarnych – przeciętnie występują w co trzecim systemie wokół gwiazd Drogi Mlecznej.

Nowy mechanizm zwiększający skuteczność terapii mRNA opisano w najnowszym wydaniu „Nature”. Współautorami artykułu są naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego.

11 kwietnia w Nea Pafos odbyło się spotkanie ambasadorów Polski, Austrii, Czech, Hiszpanii i Holandii z archeologami z Uniwersytetu Warszawskiego. Wydarzenie było elementem działań związanych z polską prezydencją w Radzie Unii Europejskiej. Oficjalne otwarcie cypryjskiej stacji badawczej UW odbędzie się w czerwcu.

Nadmiar dwuniciowego RNA jest odbierany przez organizmy – również ludzi – jako zagrożenie. Rozpoczyna się odpowiedź immunologiczna i proces zapalny. Tak przynajmniej dotychczas uważano. Badania, w których brali udział naukowcy z UW, wskazują jednak, że reakcja na dwuniciowe RNA nie musi kończyć się zapaleniem. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Science Advances”.

Zespół naukowców z Wydziału Biologii oraz Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW jest współautorem badań, które pokazały, że żerowanie ryb oraz dużych bezkręgowców wodnych prowadzi do mechanicznej fragmentacji mikroplastików, przez co ich degradacja może być szybsza. Wyniki analiz zostały opisane w czasopiśmie „Environmental Science and Technology”.

Badacze z Instytutu Fizyki Teoretycznej Wydziału Fizyki UW – Maciej Łebek i prof. Miłosz Panfil – wykazali, że równania Naviera-Stokesa stosowane w fizyce klasycznej mogą mieć zastosowanie również w układach kwantowych, a konkretnie w cieczach kwantowych, w których ruch cząstek jest ograniczony do jednego wymiaru. Otwiera to nowe możliwości badań nad transportem w jednowymiarowych układach kwantowych. Wyniki badań naukowcy opublikowali w czasopiśmie „Physical Review Letters”.

Im więcej betonu, tym mniejsze lęgi ptaków w miastach. Nowe badania prof. Marty Szulkin z Wydziału Biologii UW nie tylko potwierdzają tę tezę, ale też dostarczają precyzyjnych danych, z których mogą korzystać decydenci. Artykuł na ten temat ukazał się na łamach „Conservation Letters”.

Naukowcy z Wydziału Chemii UW – dr inż. Wojciech Danowski, prof. Paweł W. Majewski oraz mgr Piotr Cieciórski – we współpracy z badaczami z Max Planck Institute i University of Strasbourg, opracowali innowacyjną metodę tworzenia specjalnych membran polimerowych o precyzyjnych rozmiarach porów. Odkrycie to może przyczynić się do rozwoju procesów filtracji membranowej i magazynowania energii.

Dr Krystyna Maslowska-Jarzyna z Wydziału Chemii UW wraz z międzynarodowym zespołem badaczy opracowała modele pęcherzyków subkomórkowych, które pozwalają na odwzorowanie środowisk błon komórkowych. Odkrycie to otwiera nowe możliwości w projektowaniu selektywnych transporterów anionowych o potencjalnym zastosowaniu terapeutycznym. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Chemical Communications”.

Prodziekani ds. badań oraz osoby odpowiedzialne za badania naukowe na wydziałach i w jednostkach UW spotkali się w Chęcinach, aby rozmawiać o zarządzaniu projektami badawczymi i ewaluacji działalności naukowej. Wyjazd odbył się z inicjatywy prof. Zygmunta Lalaka, prorektora UW ds. badań.

Narodowe Centrum Nauki ogłosiło wyniki kolejnych edycji konkursów MAESTRO i SONATA BIS. Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego otrzymali 10 grantów, a w jednym będą uczestniczyli jako członkowie konsorcjum kilku instytucji.

Prof. Leszek Kolankiewicz, prof. Agata Michalska-Maksymiuk i prof. Agata Ulanowska otrzymali Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wręczone podczas Gali Nauki Polskiej, która odbyła się 19 lutego w Toruniu.

Na Uniwersytecie Warszawskim działa Serwis Naukowy – portal z codzienną dawką wiedzy na temat najnowszych badań naukowych prowadzonych przez uczelnię.

Capacocha to z jeden z najważniejszych rytuałów religijnych w państwie Inków, który polegał na składaniu w ofierze dzieci i młodych kobiet. Jego badaniem zajmują się dr Dagmara Socha i dr Dominika Sieczkowska-Jacyna z Centrum Badań Andyjskich UW. Wstępne wyniki ich analiz zostały zaprezentowane w czasopiśmie „Antiquity: a review of world archaeology”.

W ultraniskich temperaturach zderzenia międzyatomowe są proste, a ich wynik można kontrolować przy użyciu pola magnetycznego. Badania Maksa Walewskiego, dr. Matthew Frye’a i prof. Michała Tomzy z Wydziału Fizyki UW pokazują jednak, że jest to możliwe również w temperaturach wyższych, niż dotychczas sądzono. Swoje obserwacje naukowcy opublikowali w czasopiśmie naukowym „Science Advances”.

Uniwersytet Warszawski utrzymuje pozycję lidera w Polsce wśród instytucji naukowych, które są beneficjentami Programu Ramowego Unii Europejskiej „Horyzont Europa”. Naukowcy z UW uczestniczą w realizacji 89 przedsięwzięć. Z tego tytułu na UW wpłynęło ponad 44,4 mln euro.

Archeolodzy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej im. Kazimierza Michałowskiego (CAŚ) UW zakończyli pierwszy sezon badań na stanowisku Argisztikhinili w Armenii. Podczas wykopalisk odsłonięto pozostałości dwóch dużych rezydencji z VI wieku p.n.e., a także cmentarzysko znajdujące się w ich bezpośrednim sąsiedztwie.

Kolejne granty ERC dla badaczy z UW, oddanie do użytku nowego budynku na Górnym Dziedzińcu, międzynarodowe spotkanie Annual Meeting Sojuszu 4EU+ na Uniwersytecie to wydarzenia, które sprawiły, że kolejny rok Uniwersytet Warszawski zakończył z przytupem. O nich i nie tylko piszemy w najnowszym numerze pisma uczelni „UW”.