Zespół badaczy pod kierunkiem prof. Mikołaja Zapalskiego z Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego opisał niezwykle kompletną rafę z wczesnego dewonu znalezioną na stanowisku Wee Jasper w australijskiej Nowej Południowej Walii. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Gondwana Research”.

W jaki sposób pyłki roślin z Jeziora Lednickiego i srebrne monety ze świata islamu mogą wytłumaczyć proces kształtowania się państwa Piastów? Dowodzą tego wyniki badań łączących szczegółową rekonstrukcję zmian zachodzących w ekosystemach Wielkopolski z ustaleniami archeologii, historii i numizmatyki. Pierwsze tak kompleksowe ujęcie tematu przedstawiono na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences” (PNAS). Głównym autorem artykułu jest prof. Adam Izdebski z Wydziału „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego.

Nowy mechanizm zwiększający skuteczność terapii mRNA opisano w najnowszym wydaniu „Nature”. Współautorami artykułu są naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego.

Nadmiar dwuniciowego RNA jest odbierany przez organizmy – również ludzi – jako zagrożenie. Rozpoczyna się odpowiedź immunologiczna i proces zapalny. Tak przynajmniej dotychczas uważano. Badania, w których brali udział naukowcy z UW, wskazują jednak, że reakcja na dwuniciowe RNA nie musi kończyć się zapaleniem. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Science Advances”.

Im więcej betonu, tym mniejsze lęgi ptaków w miastach. Nowe badania prof. Marty Szulkin z Wydziału Biologii UW nie tylko potwierdzają tę tezę, ale też dostarczają precyzyjnych danych, z których mogą korzystać decydenci. Artykuł na ten temat ukazał się na łamach „Conservation Letters”.

W ultraniskich temperaturach zderzenia międzyatomowe są proste, a ich wynik można kontrolować przy użyciu pola magnetycznego. Badania Maksa Walewskiego, dr. Matthew Frye’a i prof. Michała Tomzy z Wydziału Fizyki UW pokazują jednak, że jest to możliwe również w temperaturach wyższych, niż dotychczas sądzono. Swoje obserwacje naukowcy opublikowali w czasopiśmie naukowym „Science Advances”.

W czasopiśmie „Nature Communications” ukazała się publikacja prezentująca wyniki badań w zakresie kompleksu makromolekularnego zaangażowanego w metabolizm RNA u świdrowców. Może to pozwolić w przyszłości na opracowanie nowych terapii przeciw tym pierwotniakom. Współautorami publikacji są m.in. prof. Jacek Jemielity, dr Marcin Warmiński i Kamil Ziemkiewicz.

Laboratorium Badań Naukoznawczych, Centrum Badań nad Uprzedzeniami oraz Wydział Zarządzania UW uczestniczyły w międzynarodowym projekcie badania zaufania do naukowców i nauki Trust in Scientists and Science-related Populism. Wyniki badania, w którym udział wzięły  prawie 72 tys. osób, opublikowano w czasopiśmie „Nature Human Behaviour”. 

Zespół prof. Piotra Bębasa z Wydziału Biologii UW we współpracy z zespołem prof. Rafała Stryjka z Instytutu Psychologii PAN zaobserwował, że myszarki owijają swoje ogony wokół ciała, aby ogrzać ten wrażliwy organ podczas mrozów. Badacze dostrzegli też, że spadek temperatury ogonów poniżej zera nie ma wpływu na stan myszarek. Naukowcy opisali obserwacje w czasopiśmie „Scientific Reports”.

Naukowcy z Centrum Nowych Technologii UW pod kierunkiem prof. Joanny Kargul poszukiwali nowych sposobów bardziej zrównoważonego i przyjaznego środowisku przetwarzania energii słonecznej na elektryczną i chemiczną. Wyniki swoich badań opublikowali w czasopiśmie „Materials Horizons”.

Badacze z zespołu OGLE z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego sprawdzili, czy ciemna materia w Drodze Mlecznej składa się z miniaturowych czarnych dziur. Okazuje się, że nie. Przebieg i rezultaty swoich badań naukowcy opublikowali w czasopiśmie „Astrophysical Journal Letters”.

Wspomnienia związane z nagrodą odgrywają istotną rolę w uzależnieniach. Naukowcy z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW uczestniczyli w badaniach, które pomogą dogłębniej zrozumieć organizację i utrwalanie wspomnień dotyczących nagrody, a w konsekwencji lepiej poznać i leczyć uzależnienia.

Dr Jarosław Choiński ze Środowiskowego Laboratorium Ciężkich Jonów UW jest współautorem artykułu w czasopiśmie „Science Advances” dotyczącego unikatowego skaneru dla techniki diagnostycznej PET, czyli pozytonowej tomografii. Opisywane urządzenie ma szansę znaleźć zastosowanie we wczesnej diagnostyce chorób nowotworowych.

Dr hab. Michał Parniak oraz Michał Lipka z Wydziału Fizyki UW opracowali inspirowany fizyką kwantową superrozdzielczy spektrometr dla krótkich impulsów światła. W przyszłości urządzenie może zostać zminiaturyzowane na chipie fotonicznym i zastosowane w sieciach optycznych i kwantowych, a także w badaniach spektroskopowych materii. Swój wynalazek naukowcy zaprezentowali na łamach czasopisma „Optica”.

Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z badaczami z Uniwersytetu Wrocławskiego i Polskiej Akademii Nauk opublikowali wyniki badań będących krokiem w stronę projektowania nowych maszyn molekularnych. Wyniki ich prac pojawiły się na łamach „Angewandte Chemie – International Edition”.

Naukowcy z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z badaczami z innych instytucji z Polski, Włoch, Islandii oraz Australii prowadzili badania dotyczące tworzenia kryształów perowskitów o predefiniowanych kształtach. Materiały te mogą służyć w nieliniowej fotonice jako falowody, sprzęgacze, rozdzielacze i modulatory. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Materials”.

W czasopiśmie „Science” ukazał się artykuł, w którym przedstawiono wyniki analizy systemów prawnych dotyczących badań biomedycznych w różnych krajach europejskich oraz w USA. Jedną z autorek pracy jest dr Dorota Krekora-Zając z Wydziału Prawa i Administracji UW.

Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego przygotowali raport dotyczący wiedzy i opinii Polaków o sztucznej inteligencji, a także widoczności AI w mediach. Z dokumentu można dowiedzieć się np., jak mieszkańcy kraju podchodzą m.in. do nadzoru nad sztuczną inteligencją, wykorzystania jej w edukacji czy osiąganiu dochodów.