Słowem wstępu
Niezależnie od tego, czy otwierają Państwo ten numer jeszcze przed magicznym świątecznym czasem, czy już po nim – wkraczając z nową energią w 2023 rok – proponujemy ogląd Bożego Narodzenia z innych perspektyw. Po pierwsze, okiem botanika, wszak wiele bożonarodzeniowych symboli ma roślinne korzenie, o czym w swoim felietonie przypomina prof. Marcin Zych, dyrektor Ogrodu Botanicznego UW („Kutia i podłaźniczka, czyli botanizowanie świąteczne”, s. 59). Po wtóre – zapoznając się z tradycją ukraińską. O tym, czym jest diduch, jakim okrzykiem witany jest poranek 7 stycznia czy kto „zagania kozy na Malankę”, można dowiedzieć się z tekstu „Święta w Ukrainie: tradycje i symbole” (s. 48).
Nowy rok jest często czasem podsumowań i postanowień. W wydaniu prezentujemy miniprzewodnik po wybranych (dotychczasowych oraz planowanych) działaniach Uniwersytetu Warszawskiego w zakresie równości, umiędzynarodowienia, rozwoju kariery naukowej czy wsparcia mobilności. Są one zgodne z zasadami opisanymi w Europejskiej Karcie Naukowca oraz Kodeksie Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych, o czym świadczy decyzja Komisji Europejskiej o odnowieniu wyróżnienia „HR Excellence in Research” dla UW („Wysokie standardy”, s. 2).
Szczególnego rodzaju wyróżnieniem w środowisku naukowym jest przyznanie tytułu doktora honoris causa. W lutym 2022 roku decyzję o jego nadaniu prof. Alojzemu Z. Nowakowi, rektorowi UW, podjął Senat Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Uroczystość wręczenia tytułu odbyła się 26 września w trakcie inauguracji 76. roku akademickiego w historii tej uczelni, o czym piszemy na s. 6 („Nowoczesne myślenie o sporcie akademickim”). Tego samego dnia honorowe doktoraty wietnamskiego Uniwersytetu w Vinh odebrali dwaj profesorowie z Wydziału Fizyki UW: Marek Trippenbach i Ryszard Buczyński („Wyróżnienia, odznaczenia, nagrody”, s. 16). Zachęcamy również do lektury tekstów dotyczących laureatów tegorocznej Nagrody Dydaktycznej Rektora UW („Najlepsi z najlepszych”, s. 20), a także wywiadów ze zdobywcami Nagrody Narodowego Centrum Nauki oraz Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej („Odkrywanie społeczności”, s. 24).
Tradycyjnie polecamy teksty naszych felietonistów. O tym, jak porażająco namacalne może być twierdzenie Protagorasa z Abdery, że „człowiek jest miarą wszechrzeczy”, opowiada dr Marcin Trepczyński („Miara wszechrzeczy”, s. 62). Maria Cywińska kieruje do społeczności UW świąteczno-noworoczne życzenia („Wszystkiego lepszego!”, s. 63), Jacek Sztolcman odnosi się do budowania marki najbardziej prestiżowej nagrody świata („Czy nadal potrzebujemy Nagrody Nobla?”, s. 64), a prof. Katarzyna Kłosińska podpowiada, gdzie szukać źródeł wyrazu „kolęda” („Święta, gody czy kolęda?”, s. 65). W „Szczypcie zieleni” wspomniany już tekst prof. Marcina Zycha oraz przepis na zimową kapustę z żurawiną Marianny Darżynkiewicz-Wojcieskiej („Nie tylko zimowy dodatek”, s. 61). W numerze publikujemy również ostatni artykuł dr. hab. Roberta Gawkowskiego z cyklu „Z Archiwum UW” („Tadeusz Brzeski – rektor bez obrazu”, s. 66).
Z życzeniami samych dobrych chwil w Nowym Roku
Redakcja