Słowem wstępu
Ochrona klimatu. W kontekście współczesnych dynamicznych zmian cywilizacyjnych to jedno z najważniejszych zadań ludzkości. Uniwersytet Warszawski jest świadom istoty problemu, podejmując liczne inicjatywy w kierunku poprawy stanu środowiska naturalnego. Miejscem, które w aktywny sposób będzie „czuwać” nad bezpieczeństwem i stabilnością wspólnej dla nas wszystkich przyrody, jest Mazurskie Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej KUMAK w Urwitałcie. Jego oficjalne otwarcie odbyło się 23 listopada. Zespół naukowców z tego ośrodka pracuje nad kształtowaniem świadomości ekologicznej na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym. Popularyzuje też wiedzę o środowisku przyrodniczym Warmii i Mazur. O tych i innych aspektach działalności KUMAK-a piszemy na łamach niniejszego wydania pisma uczelni („Inwestycja w przyrodę”, s. 26).
Dieta roślinna, sposoby dbania o środowisko, rowery miejskie, ciepło odpadowe, przeciwdziałanie zmianie klimatu w codziennych czynnościach, przedmioty z drugiego obiegu. To tylko wybrane z tematów związanych z ochroną klimatu, które można było zgłębić 20 października podczas pierwszego w historii Uniwersytetu „Zielonego Dnia”. Najważniejsze ekologiczne inicjatywy podejmowane przez UW, w tym powołanie Zespołu Rektorskiego ds. ekologii oraz kryzysu klimatycznego, Agendę na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju, Program „Inteligentny Zielony Uniwersytet” i Platformę Zielonego Dialogu, opisujemy na s. 50 („Zielono przez cały rok”).
Kilka minionych miesięcy na Uniwersytecie Warszawskim to również czas ważnych nagród i grantów. W październiku rektor prof. Alojzy Z. Nowak został laureatem piątej edycji Nagrody im. Szpitala Ujazdowskiego Pro Publico Bono. Wyróżnienie przyznawane jest przez Kapitułę Nagrody za szczególne osiągnięcia w działalności społecznej i zaangażowanie na rzecz drugiego człowieka, o czym piszemy na s. 4 („Pasje sięgające poza medycynę”). W listopadzie natomiast czworo naukowców z UW otrzymało prestiżowe granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych. Prof. Paweł Caputa, prof. Ewa Szczurek, prof. Szymon Toruńczyk i prof. Magdalena Wojcieszak to jedyni reprezentanci z Polski wśród ogłoszonych wówczas laureatów („Jedyni w Polsce”, s. 28). W tym samym miesiącu reprezentant Uniwersytetu – prof. Rafał Latała – odebrał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich („Oszałamiająco piękny dowód”, s. 24), a sześć wyróżniających się na polu kształcenia osób dołączyło do zdobywców Nagrody Dydaktycznej Rektora UW („Nauczycielski zmysł”, s. 20).
W tym numerze piszemy tradycyjnie o ważnych odkryciach naszych naukowców, dotyczących m.in. ochrony światowego dziedzictwa kulturowego („Niespodziewane na Bałkanach”, s. 32), roli astrocytów w zaburzeniach neurologicznych („Gwiazdy w układzie nerwowym”, s. 34) czy chrześcijańskiego tatuażu („Średniowieczny tatuaż”, s. 35). Przed zbliżającym się świątecznym czasem znajdą Państwo również kilka słów o tym, jak Boże Narodzenie widzieli ludzie późnego antyku („Dziecko, wół i osioł”, s. 66). Polecamy uwadze także wywiad z uczestniczką Powstania Warszawskiego Wandą Traczyk-Stawską, która opowiada o znaczeniu książek w życiu człowieka („Największa nauczycielka”, s. 60).
Z życzeniami wszystkiego, co najlepsze w Nowym Roku
Redakcja