W najnowszej pracy opublikowanej na łamach "Science" międzynarodowy zespół astronomów, w skład którego wchodzą astronomowie z prowadzonego w Obserwatorium Astronomicznym UW wielkoskalowego przeglądu nieba OGLE, kierowanego przez prof. Andrzeja Udalskiego, przedstawia szczegółowe badania dotyczące małomasywnych planet pozasłonecznych krążących w dużych odległościach wokół swoich macierzystych gwiazd. Wyniki wskazują, że tzw. zimne super-Ziemie są powszechnym składnikiem układów planetarnych – przeciętnie występują w co trzecim systemie wokół gwiazd Drogi Mlecznej.

Europejscy naukowcy z udziałem badaczy Obserwatorium Astronomicznego UW odkryli "śpiącą" czarną dziurę. Dokonali tego, przedzierając się przez ogromne zasoby danych z misji kosmicznej Gaia. Jest to największy z dotychczas poznanych tego typu obiektów, znajdujący się w okolicy Słońca, o masie prawie trzydzieści trzy razy większej od masy naszej gwiazdy. Badana czarna dziura stanowi wyzwanie dla rozumienia ewolucji masywnych gwiazd.

Czworo naukowców związanych z Uniwersytetem Warszawskim zostało laureatami Nagrody Prezesa Rady Ministrów za 2022 rok. Dr hab. Dorotę Skowron z Obserwatorium Astronomicznego wyróżniono za osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego, a trzech badaczy – dr. Wojciecha Waleriańczyka, dr. Tomasza Wąsa i dr. Dawida Ziółkowskiego – za wyróżniającą się rozprawę doktorską.

Dr Mariusz Gromadzki z Obserwatorium Astronomicznego UW uczestniczył w badaniach energetycznych rozbłysków związanych z aktywnością zwartego obiektu będącego pozostałością po wybuchu gwiazdy. Wyniki prac prowadzonych przez międzynarodowy zespół badaczy zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature”.

Astrofizycy z obserwatorium H.E.S.S. w Namibii, w którego prace zaangażowani są badacze z Uniwersytetu Warszawskiego, odkryli promieniowanie gamma o najwyższej jak dotąd energii, pochodzące z pulsara Vela. Koordynatorem projektu na UW jest prof. Tomasz Bulik z Obserwatorium Astronomicznego. Wyniki międzynarodowego zespołu naukowców zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Astronomy”.

W połowie sierpnia obserwuje się maksimum roju Perseidów. Tajniki spadających gwiazd i innych ciał niebieskich znają naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego UW. We wrześniu Stacja obserwacyjna w Ostrowiku będzie obchodzić 75-lecie istnienia i 50. rocznicę umieszczenia w niej teleskopu. O obserwacji nieba i zanieczyszczeniu światłem można przeczytać w letnim numerze pisma uczelni „UW”.

29 lipca w Obserwatorium Astronomicznym UW odbył się „Dzień z Drogą Mleczną”. Na program wydarzenia składały się warsztaty i wykłady przygotowane m.in. przez autorów trójwymiarowej mapy Drogi Mlecznej.

Międzynarodowy zespół astronomów ogłosił na łamach czasopisma „Nature” zaskakujące odkrycie gwiazdy, której jedna połowa powierzchni pokryta jest wodorem, a druga – helem. Współautorem publikacji jest dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Międzynarodowy zespół astronomów, kierowany przez naukowców z Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics, opisał w tygodniku „Nature” odkrycie unikalnego układu podwójnego gwiazd. Współautorem artykułu jest prof. Andrzej Udalski z Obserwatorium Astronomicznego UW.

Zespół astronomów, którego członkiem jest dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego UW, odkrył niezwykłą parę gwiazd obiegających się w zaledwie 51 minut. Jej własności potwierdzają sformułowaną kilkadziesiąt lat temu teorię ewolucji układów kataklizmicznych.

12 sierpnia, po ponad dwóch latach przerwy, wznowiono regularne obserwacje w ramach projektu OGLE w Obserwatorium Las Campanas w Chile. Zespół astronomów z Obserwatorium Astronomicznego UW – profesorowie Andrzej Udalski, Michał Szymański oraz dr Jan Skowron – wykonali dokładny przegląd i serwis teleskopu, aparatury oraz zaplecza stacji.

Międzynarodowa grupa astronomów z udziałem naukowców z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego odkryła „uśpioną” czarną dziurę o masie gwiazdowej w sąsiedniej galaktyce – Wielkim Obłoku Magellana. Jest to pierwszy tego typu obiekt znaleziony poza Drogą Mleczną. Odkrycie było możliwe dzięki sześcioletnim obserwacjom spektroskopowym wykonanym za pomocą teleskopu VLT należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) oraz niemal dwudziestoletnim obserwacjom fotometrycznym prowadzonym w ramach polskiego projektu OGLE za pomocą Teleskopu Warszawskiego w Chile.

Badacze z zespołu misji kosmicznej Gaia opublikowali katalog z danymi o naszej Galaktyce. Dzięki tym informacjom naukowcy szczegółowo opisują miliardy gwiazd, nowo odkryte planety oraz kandydatki na czarne dziury. W pracach nad najdokładniejszym przewodnikiem po Drodze Mlecznej uczestniczą astronomowie z UW.

Odkrycie swobodnej czarnej dziury ogłosili naukowcy z dwóch międzynarodowych zespołów badawczych, które współtworzą zaangażowani w projekt OGLE astronomowie z Obserwatorium Astronomicznego UW. Jest to pierwsza zakończona powodzeniem detekcja tych egzotycznych obiektów.

9 miliardów lat świetlnych od Ziemi, w centrum odległej galaktyki aktywnej, odkryto parę supermasywnych czarnych dziur. Obiekty obiegają się co dwa lata, co przypomina kosmiczny taniec. Emisja fal grawitacyjnych powoduje, że odległość między nimi maleje. Za zaledwie 10 tys. lat mogą się ze sobą zderzyć.

9 lutego 1996 roku po raz pierwszy użyto Teleskopu Warszawskiego, uruchomionego dzięki Obserwatorium Astronomicznemu UW w chilijskim Las Campanas. Za jego pomocą badacze zaangażowani w projekt OGLE obserwują ponad miliard gwiazd Drogi Mlecznej i sąsiednich galaktyk. Z okazji 26. „urodzin” Telescopio Polaco przypominamy tekst o pracy uniwersyteckich astronomów, opublikowany w piśmie uczelni „UW”.

− Wielu astronomów obawia się, że satelity, które na obrazach teleskopowych wyglądają jak długie smugi, mogą utrudniać, a nawet uniemożliwiać prowadzenie obserwacji astronomicznych wykonywanych z powierzchni Ziemi – mówi dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego UW, który wraz z międzynarodowym zespołem naukowców zbadał wpływ rosnącej liczby satelitów na obserwacje astronomiczne.

– Chciałem Wam pogratulować i podziękować za Waszą pasję, konsekwencję w działaniu, za odwagę w pozyskiwaniu grantów. Jesteście tymi osobami, które ciągną Uniwersytet Warszawski do przodu. Cieszę się ze wszystkich Waszych sukcesów – mówił prof. Alojzy Z. Nowak, rektor UW, podczas spotkania z laureatami grantów ERC, które odbyło się 17 stycznia.