W jakim stopniu biblioteki akademickie w Polsce są aktywne na Facebooku? Czym różnią się pod względem dynamiki użytkowania serwisu? Jakiego typu treści są udostępniane na ich fanpage’ach? Odpowiedzi na te pytania szuka dr hab. Grzegorz Gmiterek z Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW, który opublikował wynik swoich badań w „The Journal of Academic Librarianship”.

W wakacje Uniwersytet Warszawski nie zwalniał tempa. Upamiętniliśmy bohaterskie walki żołnierzy „Krybara” na uniwersyteckim muralu. Poznaliśmy wyniki ewaluacji działalności naukowej za lata 2017–2021. Powitaliśmy nowego członka Sojuszu 4EU+. W jesiennym wydaniu pisma „UW” prezentujemy m.in. najnowsze wydarzenia z życia Uniwersytetu, projekty badawcze, rozmowy na ważne tematy i uczelniane wątki w rubrykach felietonowych. Życzymy przyjemnej lektury i pomyślności w nowym roku akademickim.

Polsko-niemiecka grupa naukowców pod kierownictwem dr. hab. Bartosza Trzaskowskiego z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz dr. René Franka z Instytutu Chemii Nieorganicznej i Analitycznej Uniwersytetu Technicznego w Brunszwiku zaproponowała nową metodologię syntezy związków zawierających pojedyncze kowalencyjne wiązania glinu i boru (Al-B) oraz zbadała właściwości chemiczne tego wiązania. Wyniki ich badań zostały opublikowane na łamach „Angewandte Chemie – International Edition”.

Odkrycie swobodnej czarnej dziury ogłosili naukowcy z dwóch międzynarodowych zespołów badawczych, które współtworzą zaangażowani w projekt OGLE astronomowie z Obserwatorium Astronomicznego UW. Jest to pierwsza zakończona powodzeniem detekcja tych egzotycznych obiektów.

Grupa badawcza z Uniwersytetu Warszawskiego opracowała CONET – model probabilistyczny pozwalający odtworzyć proces, w którym błędy w DNA przekładają się na powstawanie nowotworów. – To bardzo ważna informacja pomagająca dobierać skuteczne terapie antyrakowe. CONET jako pierwszy rozwiązuje problem odtworzenia historii zmian liczby kopii fragmentów DNA przy użyciu danych z pojedynczych komórek nowotworowych – mówi dr hab. Ewa Szczurek z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW.

Wiosenny numer pisma uczelni „UW” planowo miał pojawić się w połowie marca. Ze względu na sytuację polityczną data wydania została przesunięta, po to, aby przedstawić ważne i aktualne tematy. W tym wydaniu znajdują się więc m.in. eksperckie artykuły dotyczące wojny na Ukrainie: o tym, jak wygląda nauka i praca na uczelniach ukraińskich, co o obecnej sytuacji myślą Rosjanie, na czym polega kryzys migracyjny.

Człowiek przekształca środowisko, w którym żyje. Szczególnie widoczne jest to w miastach. Urbanizacja powoduje m.in. zmiany ewolucyjne u roślin. Czy jednak np. koniczyna biała będzie w podobny sposób dostosowywała się do warunków miejskich w niemieckim Münster, chilijskim Temuco i w Warszawie? Zbadali to naukowcy pod kierownictwem University of Toronto Mississauga. Wyniki ich badań opublikowano w „Science”. Współautorką publikacji jest prof. Marta Szulkin z Centrum Nowych Technologii UW.

Konodonty to jedne z pierwszych kręgowców, które zamieszkiwały wody dawnych oceanów prawie 500 mln lat temu. Ich zęby są najczęściej badanymi elementami kopalnymi. Badania nad szkieletami konodontów, w które zaangażowana była doktorantka z UW, pozwalają poznać tryb ich życia oraz miejsce, jakie zajmowały w najstarszych na Ziemi łańcuchach pokarmowych.

W „Scientific Reports” ukazała się publikacja dotycząca nowej choroby – dziecięcego wieloukładowego zespołu zapalnego powiązanego z COVID-19 (PIMS). Współautorami pracy są naukowcy z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW.

Tendencje do otwierania się ogrodów botanicznych na obecność grzybów dostrzegamy na całym świecie. My również w Al. Ujazdowskich otwieramy oczy na dziejące się wokół nas procesy – pisze dr hab. Marta Wrzosek z Ogrodu Botanicznego UW w najnowszym numerze pisma uczelni "UW". W każdy poniedziałek badaczka prowadzi bezpłatne konsultacje mykologiczne.

– Prezentujemy nową klasę aktywnych, elastycznych mikropływaków wytwarzanych przez proste schłodzenie 3-składnikowej mieszaniny. Są one łatwe do kontrolowania i tanie w produkcji – mówi dr Maciej Lisicki z Wydziału Fizyki UW. Jest on jednym z autorów nowego artykułu w „Nature Physics”.

Dostępny jest najnowszy numer pisma uczelni „Uniwersytet Warszawski”, z którego można dowiedzieć się m.in., czy światem rządzi przypadek i jakie azteckie przepowiednie zawiera prekolumbijski manuskrypt. Na deser – przepis na letnie śniadanie prosto z Ogrodu Botanicznego UW. W tym numerze zapraszamy też do wypełnienia ankiety czytelniczej.

– Opracowaliśmy pierwszy kompleksowy „Atlas obszarów regulatorowych aktywnych w glejakach o różnym stopniu złośliwości”. Dzięki danym zgromadzonym przez naukowców z Instytutu Nenckiego PAN wskazaliśmy zmiany epigenetyczne powiązane ze złośliwością glejaków – mówi dr hab. Bartosz Wilczyński z Instytutu Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego. Wyniki badań prowadzonych w ramach kierowanego przez niego projektu, realizowanego z naukowcami z Polskiej Akademii Nauk, zostały opublikowane w „Nature Communications”.

Dr hab. Mikołaj Zapalski z Wydziału Geologii UW razem z naukowcami z Japonii i Polski odkryli w wodach Pacyfiku morskie zwierzęta – liliowce – porastane przez koralowce. Takie symbiozy znane były z mórz paleozoicznych, ale wydawało się, że są wymarłe. Badacze opisali ekologiczną „żywą skamieniałość”, która nie była spotykana w morzach od 273 milionów lat. Artykuł naukowców został opublikowany w czasopiśmie „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology”.

Międzynarodowy zespół astronomów, korzystając z kosmicznego teleskopu rentgenowskiego eROSITA znajdującego się na pokładzie misji Spektr-RG, odkrył powtarzające się co kilka/kilkanaście godzin wybuchy w promieniach rentgenowskich pochodzące z obszarów centralnych dwóch galaktyk. Praca na ten temat ukazała się na łamach „Nature”. Członkiem zespołu badawczego i współautorem publikacji jest astronom z Obserwatorium Astronomicznego UW – dr Mariusz Gromadzki.

W kwietniu na łamach czasopisma „Physical Review Letters” ukazał się artykuł pt. „Using Quantum Metrological Bounds in Quantum Error Correction: A Simple Proof of the Approximate Eastin-Knill Theorem”, którego współautorem jest naukowiec z Wydziału Fizyki UW. – Główna wartość pracy polega na zauważeniu i ilościowym opisaniu nieoczywistych powiązań pomiędzy dziedzinami, w tym przypadku metrologii kwantowej i obliczeń kwantowych – mówi prof. Rafał Demkowicz-Dobrzański.

PLpro – jedno z białek SARS-CoV-2 – stanowi świetny cel dla potencjalnych substancji leczniczych przeciwko koronawirusowi. Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego przebadali ponad 15 milionów związków chemicznych, które mogłyby hamować jego aktywność. Zidentyfikowano prawie 1000 takich potencjalnych inhibitorów. – Mamy nadzieję, że nasze badania przyczynią się do szybszego stworzenia nowych leków na COVID-19 – mówi prof. Joanna Sułkowska z CeNT UW.