Mobilność elit w późnym Cesarstwie Rzymskim i nowa metoda wzbudzania fononów będą tematami badań dwojga stypendystów, którzy zrealizują staże podoktorskie na Uniwersytecie Warszawskim. Młodzi badacze są laureatami konkursu Marie Skłodowska-Curie Actions Postdoctoral Fellowships. Laureatką konkursu jest też dr Katarzyna Wojnar z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW (EUROREG), która wyjedzie na stypendium do Delftu.
Dr Mariana Bodnaruk otrzymał_ grant na projekt Mapowanie centralnej administracji w późnym Cesarstwie Rzymskim: Wizerunek epigraficzny a sieci elit biurokracji pałacowej. Opiekunem stażu podoktorskiego jest dr Paweł Nowakowski z Wydziału Historii UW, który realizuje poświęcony epigrafice projekt zespołowy, finansowany z ERC Starting Grant.
Późne Cesarstwo Rzymskie a Unia Europejska?
Badacz_ przeanalizuje, jak elity późnego Cesarstwa Rzymskiego budowały i utrzymywały instytucje łączące w całość wiele ludów i kultur – strukturę, w której można dostrzec pewne podobieństwa do powstałej wiele wieków później Unii Europejskiej mimo oczywistych, a czasem drastycznych różnic. Badania mają przynieść odpowiedź na pytanie, co doprowadziło do powstania sieci mobilności biurokratycznej i jak pomimo różnic regionalnych urzędnicy byli w stanie zbudować i utrzymać ponadregionalne ramy instytucjonalne.
Dr Mariana Bodnaruk wykorzysta założenia i zdobycze humanistyki cyfrowej. Planuje m.in. stworzyć cyfrową mapę do wizualizacji sieci elit Cesarstwa. Praca będzie stanowić wkład w rozwój metod stosowanych w badaniach epigraficznych.
Humanistyka cyfrowa na UW
Uniwersytet Warszawski posiada repozytorium naukowe, w którym gromadzone są nie tylko publikacje, ale też dane zebrane podczas badań naukowych. Repozytorium dostępne jest na stronie https://danebadawcze.uw.edu.pl/.
Centrum Kompetencji Cyfrowych UW stworzyło serwis internetowy Humanistyka Cyfrowa na UW, w którym znajdują się informacje o aktualnych projektach i wydarzeniach z zakresu humanistyki cyfrowej, przede wszystkim tych, w które zaangażowane są zespoły lub jednostki Uniwersytetu Warszawskiego.
Obie inicjatywy są finansowane z Programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” (działanie I.3.6. „Humanistyka cyfrowa”).
Na Wydziale Historii UW od 2021 roku funkcjonuje Interdyscyplinarny Zespół Humanistyki Cyfrowej, a od 2023 roku Pracownia Historii Cyfrowej kierowana przez dr Aleksandrę Kuligowską. Pracownia organizuje „Cyfrowe czwartki”, czyli spotkania z badaczami, którzy realizują projekty z zakresu humanistyki cyfrowej.
Drgania fononów
Dr Michał Kobecki zrealizuje na Wydziale Fizyki UW projekt Rezonansowe wzbudzanie fononów w nanostrukturach półprzewodnikowych z wykorzystaniem otwartej wnęki optycznej. Opiekunem stypendysty jest prof. Piotr Kossacki z tej samej jednostki.
Fonony to kwanty – malutkie elementy – fal dźwiękowych. Odgrywają ważną rolę w fizyce ciała stałego. Fonony o wysokiej częstotliwości mają znaczenie przede wszystkim w technologii kwantowej i nanofonice. Niewielkie długości fal powodują, że są one kompatybilne z nanourządzeniami kwantowymi, a ich częstotliwości przekraczają współczesne prędkości obliczeniowe. To duży potencjał. Dzięki niemu fonony mogą znaleźć zastosowanie w pamięciach kwantowych, systemach hybrydowych i elementach kwantowych sieci obliczeniowych.
W badaniach zostanie wykorzystana nowatorska metoda eksperymentalna. Do wzbudzania i wykrywania fononów w materiałach z grupy półprzewodników II–VI użyta zostanie wnęka optyczna. Metoda polega na wykonaniu szeregu czynności z wykorzystaniem czterech rezonansów, co pozwoli zwiększyć wydajność wzbudzania fononów.
Badania wniosą wkład w wiedzę o wydajności wysokoczęstotliwościowej spójnej generacji fononów w nanostrukturach półprzewodnikowych II–VI.
Bardziej przyjazne miasta
Stypendium otrzymała również dr Katarzyna Wojnar z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG). Badaczka na Wydziale Architektury Politechniki w Delfcie zrealizuje projekt Resilience of coworking spaces.
Celem badań jest zrozumienie czynników wpływających na odporność przestrzeni coworkingowych w miastach w kontekście zewnętrznych kryzysów. Dr Wojnar skupi się na potrzebach i oczekiwaniach pracowników hybrydowych, a wiedzę tę wykorzysta do opracowania prototypowej platformy internetowej, która pomoże w optymalizacji strategii lokalizacyjnych dla pracowników.
Badania przyczynią się do udoskonalenia projektów bardziej zrównoważonych i inteligentnych miast oraz poprawy jakości życia i wyborów zawodowych dla wielu osób.
O programie stypendialnym
Stypendia Marie Skłodowska-Curie Action Postdoctoral Fellowships są przyznawane przez Komisję Europejską osobom do ośmiu lat po otrzymaniu stopnia doktora, które mają znaczący dorobek naukowy.
Więcej o programie można przeczytać na stronie Komisji Europejskiej.