Dr hab. Wiktor Lewandowski z Wydziału Chemii UW został tegorocznym laureatem Nagrody naukowej im. Profesora Stefana Pieńkowskiego, przyznawanej co dwa lata młodym naukowcom za znaczące osiągnięcia naukowe w dziedzinie eksperymentalnej fizyki, astronomii, chemii i biologii.
– Jestem niezwykle dumny z otrzymanego wyróżnienia. Chciałbym równocześnie podkreślić, że jest to nagroda dla całego mojego zespołu, którego pasja i zaangażowanie przyczyniły się do tego sukcesu. To pracujący ze mną ludzie sprawiają, że codziennie z uśmiechem przychodzę do pracy – podkreśla laureat Nagrody im. Profesora Stefana Pieńkowskiego.
Badania prowadzone przez dr. hab. Wiktora Lewandowskiego mają interdyscyplinarny charakter. Łączą chemię, fizykę, biotechnologię oraz nanotechnologię. Naukowiec został wyróżniony za „badania rekonfigurowalnych i chiralnych nanomateriałów ciekłokrystalicznych do technologii fotonicznych”.
Zespół kierowany przez dr. hab. Wiktora Lewandowskiego pracuje nad tworzeniem struktur chemicznych o własnościach plazmonicznych i emisyjnych, silnie oddziałujących ze światłem.
– O ile wiek XX był wiekiem „pary i elektryczności”, o tyle wiek XXI będzie wiekiem optyki i fotoniki. Badania nad światłem wydają się być kluczowe dla dalszego rozwoju technologii komunikacyjnych, informatycznych czy medycznych – zauważa laureat.
– W naszych badaniach konstruujemy nanomateriały o strukturze podwójnej helisy, będące połączeniem matrycy ciekłokrystalicznej z chemicznie dopasowanymi nanocząstkami metali lub półprzewodników. Przyłączane do matrycy cząstki w skali nano zyskują nowe, unikalne właściwości oddziaływania ze światłem. Metale takie jak złoto efektywniej absorbują światło, natomiast półprzewodniki np. fosforek indu z otoczką siarczku cynku stają się wydajnymi źródłami światła – wyjaśnia dr hab. Wiktor Lewandowski.
Jak dodaje, z matrycami ciekłokrystalicznymi każdy z nas ma do czynienia, tzw. wyświetlacze ciekłokrystaliczne (LC), wykorzystywane są w ekranach naszych telefonów, tabletów czy telewizorów. Charakteryzują się cechami podobnymi do układów biologicznych – wykazują pewien stopień uporządkowania, dynamiczną strukturę i przełączalne właściwości, można je także topić czy krystalizować.
Nagroda naukowa im. Profesora Stefana Pieńkowskiego została ustanowiona przez Radę Wydziału Fizyki UW dla upamiętnienia prof. Stefana Pieńkowskiego, twórcy warszawskiego ośrodka fizyki. Nagroda przyznawana jest od 2004 roku (od 2020 roku co dwa lata) młodym polskim naukowcom, którzy nie ukończyli 40. roku życia, za znaczące osiągnięcia naukowe w dziedzinie eksperymentalnej fizyki, astronomii, chemii i biologii. Szczególną wagę przywiązuje się do umiejętności tworzenia lub współtworzenia zespołu naukowego przez kandydata oraz wprowadzania nowych tematów badawczych do polskich laboratoriów.
Inicjatorem i pierwszym fundatorem nagrody jest dr Marek Maria Pieńkowski działający za pośrednictwem Fundacji Marka Marii Pieńkowskiego. Od 2020 roku współfundatorem jest Fundacja Kościuszkowska. Laureat otrzymuje stypendium w wysokości 50 tys. zł oraz medal Fundacji Marka Marii Pieńkowskiego.
Więcej informacji znajduje się na stronie Wydziału Fizyki.
