O odkryciu, które potwierdziło teorię Einsteina, 12 maja podczas wykładu z cyklu „Zapytaj fizyka” opowiedzą profesorowie Andrzej Trautman i Tomasz Bulik.

Na początku 2016 roku świat nauki obiegła informacja o zderzenie dwóch czarnych dziur, które wydarzyło się miliardy lat temu w dalekim kosmosie. Jego skutkiem było wyemitowanie fal grawitacyjnych. Są one odkształceniem czasoprzestrzeni. Źródeł fal grawitacyjnych może być wiele. Generalna zasada mówi, że powstają na skutek ruchów obiektów o dużych masach, które bardzo szybko się poruszają.

 

W 1916 roku Albert Einstein opublikował pracę „Aproximate integration of the field equations of gravitation”, w której opisał ogólną teorię grawitacji, jednak nie był przekonany, że fale grawitacyjne to prawdziwe rozwiązanie równań, czyli że fale niosą ze sobą energię. Niepewność ta trwała do lat 50. XX wieku.

 

W 1959 roku w Instytucie Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Warszawskiego powstała praca doktorska na temat promieniowania grawitacyjnego. Jej autorem był Andrzej Trautman. Jako jeden z pierwszych badaczy wykazał, że fale grawitacyjne istnieją.

 

14 września 2015 roku detektory Laserowego Obserwatorium Interferometrycznego Fal Grawitacyjnych – LIGO (Interferometer Gravitational-wave Observatory) znajdujące się w Livingston (w stanie Luizjana) i Hanford (w stanie Waszyngton) zarejestrowały fale grawitacyjne. Urządzenia pracowały od września 2015 roku do stycznia 2016 roku. Analizą danych zajęli się badacze m.in. zespołu Virgo Collaboration, w którym działała grupa POLGRAW. Pracowało w niej 15 fizyków z polskich ośrodków naukowych. Jednym z nich był prof. Tomasz Bulik z Obserwatorium Astronomicznego UW.

 

Obaj naukowcy – prof. Andrzej Trautman i prof. Tomasz Bulik – opowiedzą o historii i pierwszej detekcji fal grawitacyjnych podczas popularyzatorskiego spotkania z cyklu „Zapytaj fizyka”. Wykład odbędzie się 12 maja o godz. 18.15 w sali 0.03 na Wydziale Fizyki UW (ul. Pasteura 5).

 

Więcej informacji na stronie projektu „Zapytaj fizyka”.

O falach grawitacyjnych i badaniach naukowych prof. Bulika pisaliśmy w ostatnim numerze pisma uczelni „UW” (s. 10-11).