W czasie pandemii wiele osób zmieniło podejście do życia, zdrowia, hierarchii wartości i do bliskich. Prof. Zbigniew Izdebski, seksuolog, doradca rodzinny z Wydziału Pedagogicznego UW, w 2020 i 2021 roku przeprowadził badania ankietowe dotyczące zdrowia, relacji w związkach i życia seksualnego Polek i Polaków w czasie pandemii COVID-19. Okazuje się, że dobre relacje w związkach mogły chronić przed negatywnymi skutkami pandemii.
– Ludzie zajmujący się nauką nie mogą unikać tematów dotyczących zdrowia publicznego. W Polsce często mówimy o zdrowiu psychicznym i fizycznym, ale zbyt słabo dostrzegamy wartości związane ze zdrowiem seksualnym. Nie jest obojętne to, czy w czasach pandemii związki stały się słabsze czy się wzmocniły – twierdzi prof. Zbigniew Izdebski.
Badania dotyczące seksualności Polek i Polaków w czasie pandemii COVID-19 prowadzone były dwukrotne – w 2020 i 2021 roku – według identycznej metodologii. Pierwsze dotyczyło początkowego okresu pandemii COVID-19 w Polsce i obejmowało okres od marca do maja 2020 roku. Wzięły w nim udział 3 tys. osób. W badaniu przeprowadzonym w czerwcu 2021 roku wzięło udział 2,5 tys. osób, które oceniały swoje życie i zdrowie seksualne po roku pandemii.
Związki w czasie pandemii
Ankietowani zostali zapytani m.in. o to, czy zdecydowaliby się ponownie na stały związek z partnerką/partnerem. Opinie były podobne zarówno w 2020 roku, jaki i 2021. 57% respondentów odpowiedziało, że zdecydowanie tak, a 3% wskazało na zdecydowanie nie. Niemniej jednak w 2021 roku mniej Polek i Polaków pozytywnie oceniło swój związek. Spadkowi ocen pozytywnych towarzyszył wzrost ocen negatywnych. Niekorzystne zmiany częściej wskazywali mężczyźni niż kobiety oraz częściej osoby młodsze. Coraz więcej kobiet i mężczyzn odczuwa osamotnienie, brak poczucia bliskości i dobrego kontaktu z partnerem/partnerką oraz częściej deklarują pogorszenie satysfakcji z życia seksualnego.
W badaniu przeprowadzonym przez prof. Izdebskiego została również uwzględniona kwestia znaczenia seksu. Wśród czynników mających wpływ na zainteresowanie seksem 41% kobiet i 28% mężczyzn wskazywało na lepszy humor i pozytywne nastawienie, a 36% kobiet i mężczyzn na spędzanie większej ilości czasu z partnerem/partnerką. Spadek zainteresowania współżyciem u 47% mężczyzn i 35% kobiet związany jest z ich wiekiem, u 38% mężczyzn i 25% kobiet ze złym stanem zdrowia/chorobą, natomiast u 15% mężczyzn i 30% kobiet z trudnościami w związku.
Nawiązywanie relacji w internecie
Według danych zebranych podczas badania w 2021 roku 4% ankietowanych uprawiało przynajmniej jeden raz seks wirtualny poza stałym związkiem, a 6% myślało o tym. Odsetek osób mających takie doświadczenia obniża się w miarę poprawy jakości związku ponad dwukrotnie. Odsetek osób uprawiających i rozważających cyberseks jest większy u mężczyzn niż u kobiet pozostających w związkach (13% vs. 7%).
Życie w pojedynkę
Zdaniem uczestników badania podczas pandemii życie singli stało się bardziej uciążliwe, a najczęściej wskazywanym w ankiecie problemem było unikanie intymności i życia seksualnego z nowo poznanymi osobami. 34% osób zasygnalizowało, że życie w pojedynkę jest trudniejsze, a 31% ankietowanych uważa, że spotkaniom z nowo poznanymi osobami brakowało spontaniczności i czułości.
Młodzi w pandemii
Badania prof. Izdebskiego pozwoliły ocenić, jaki wpływ miała pandemia na różne grupy społeczne i demograficzne. Wiele wskaźników odnoszących się do zdrowia, życia seksualnego i relacji w związkach w większym stopniu pogorszyło się w latach 2020–2021 wśród osób w wieku 18–29 lat w porównaniu ze starszymi grupami wiekowymi. Przykładem jest pogorszenie oceny swojego związku oraz pogorszenie samopoczucia psychicznego, w tym częstsze doświadczanie kryzysów psychicznych.
Uczestnicy badania wypełniali ankietę samodzielnie przez internet (Computer Assisted Web Interview, CAWI). Celem badania była ocena zmian wskaźników dotyczących zdrowia i seksualności w latach 2020–2021, ocena wpływu jakości pozostawania w związku i jego jakości na przystosowanie do warunków pandemii oraz zwrócenie uwagi na inne różnice związane z płcią, wiekiem, miejscem zamieszkania, charakterem zatrudnienia i stylem życia w pandemii.
Szczegółowe wyniki publikowane będą sukcesywnie w artykułach naukowych oraz raportach zdrowia publicznego.
