Fragmenty ulicy oraz kamienne konstrukcje mieszkalne z epoki brązu to najważniejsze znaleziska, na które natrafili polscy i armeńscy archeolodzy, prowadzący wykopaliska na stanowisku archeologicznym Metsamor w okolicach stolicy Armenii.

Celem prac badawczych jest prześledzenie historii Metsamor – osady sięgającej korzeniami aż do epoki neolitu, która pod koniec epoki brązu przerodziła się w znaczący ośrodek miejski z sanktuariami i ogromnym centrum produkcji brązu, a pod koniec epoki żelaza stała się ważną częścią królestwa Urartu.

Podczas pierwszego sezonu prac archeolodzy prowadzili badania głównie na terenie cytadeli. Udało im się uchwycić fragment centralnej ulicy, która kiedyś przebiegała przez jej środek. Tym samym potwierdziły się ich przypuszczenia – odsłonięta ulica była główną arterią komunikacyjną w epoce brązu. – Z końcem tej epoki, a najprawdopodobniej w czasach urartyjskich, nastąpiła zmiana układu urbanistycznego w najwyższej części miasta. Centralna ulica przestała być potrzebna, o czym dobitnie świadczą znaleziska materiału ceramicznego. Być może te zmiany związane były także z przebudową systemu fortyfikacyjnego oraz wytyczeniem nowych ulic w obrębie górnego miasta – wyjaśnia kierownik projektu – dr Krzysztof Jakubiak z Instytutu Archeologii UW.

Badania prowadzono również tuż obok murów cytadeli i to właśnie tam – na terenie tak zwanego dolnego miasta – odsłonięte zostały kamienne konstrukcje mieszkalne. – Z uwagi na wstępny charakter prac w tym sektorze, trudno jest obecnie jednoznacznie stwierdzić, jak duże domy były użytkowane pod koniec epoki brązu i na początku epoki żelaza. Planowane są jednak dalsze prace w tym sektorze, które mają doprowadzić do odkopania i przebadania kilku domów mieszkalnych z Metsamor – mówi kierownik badań.

Polscy i armeńscy archeolodzy rozpoczęli wykopaliska we wrześniu ubiegłego roku na mocy umowy, którą wiosną 2013 r. – w porozumieniu z kierownictwem Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW – podpisał dyrektor Instytutu Archeologii UW z Instytutem Archeologii Akademii Nauk Armenii oraz Ministerstwem Kultury Armenii. Kolejny sezon badawczy rozpocznie się we wrześniu 2014 r.