Obserwacje polarymetryczne gwiazd i galaktyk, odkrycie mikrosoczewkowania grawitacyjnego, badania nad ewolucją układów podwójnych kontaktowych gwiazd. Działalność trzech profesorów – Andrzej Kruszewskiego, Marcina Kubiaka i Kazimierza Stępnia – przyczyniła się do rozwoju astronomii warszawskiej i polskiej, a także zbudowania pozycji Obserwatorium Astronomicznego UW na świecie. 28 października odbędzie się uroczystość odnowienia doktoratów badaczy.

Wszyscy trzej od wielu lat związani są z Obserwatorium Astronomicznym (OA) UW. Każdy ma duże zasługi dla rozwoju astronomii zarówno warszawskiej, jak i polskiej. Ich osiągnięcia przyczyniły się do zbudowania silnej Uniwersytetu Warszawskiego w zakresie badań obejmujących tę dyscyplinę nauki.

Pionierskie prace

Prof. Andrzej Kruszewski specjalizuje się głównie w astrofizyce i astronomii statystycznej. Od początku swojej kariery naukowej był propagatorem i pionierem używania w badaniach astronomicznych metod statystycznych. Jeszcze przed obroną doktoratu, w 1959 roku, odbył staż naukowy w Uniwersytecie Berkeley, a następnie w prestiżowym obserwatorium astronomicznym Licka w północnej Kalifornii. Otworzyło to możliwości stażowe dla następnych młodych polskich astronomów, przyczyniając się do rozwoju polskiej astronomii na światowym poziomie już w latach 60.

W 1965 roku prof. Andrzej Kruszewski uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie swoich pionierskich badań układów podwójnych gwiazd. W 1973 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1980 – tytuł profesora zwyczajnego.

Na początku swojej kariery naukowej prof. Kruszewski zatrudniony był w nowo powstałym Zakładzie Astronomii Polskiej Akademii Nauk. W 1973 roku przeniósł się do Obserwatorium Astronomicznego UW, gdzie pracował aż do przejścia na emeryturę. W latach 1975–1980 oraz 1986–1990 był zastępcą dyrektora OA UW.

Odkrycie mikrosoczewkowania grawitacyjnego

Prof. Marcin Kubiak jest astrofizykiem i jednym z inicjatorów Eksperymentu Soczewkowania Grawitacyjnego (Optical Gravitational Lensing Experiment, OGLE), którego celem jest monitorowanie jasności milionów gwiazd w Drodze Mlecznej i pobliskich galaktykach. Pozwala to na badania w różnych dziedzinach astronomii, np. w zakresie mikrosoczewkowania grawitacyjnego, gwiazd zmiennych czy planet pozasłonecznych.

W 1961 roku prof. Kubiak ukończył studia astronomiczne w OA UW i został zatrudniony w Obserwatorium, gdzie pracował do emerytury. W latach 1968–1969 prof. Kubiak przebywał na stażu naukowym w Uniwersytecie Stanforda i w obserwatorium Licka, gdzie prowadził m.in. obserwacje wykorzystane później w rozprawie doktorskiej.

Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1980 roku, a w 1994 roku otrzymał tytuł profesora. W latach 1980–1986 był zastępcą dyrektora OA UW, a w latach 1986–2008 jego dyrektorem.

Opiekun naukowy

Prof. Kazimierz Stępień to astronom przez wiele lat związany z OA UW. Studia astronomiczne ukończył w 1962 roku. W tym roku został też zatrudniony w Obserwatorium Astronomicznym, w którym pracował do przejścia na emeryturę.

Po obronie doktoratu, w latach 1966–1968 przebywał na stażu podoktorskim w obserwatorium Licka w Kalifornii. W 1972 roku prof. Stępień uzyskał stopień doktora habilitowanego. W latach 1976–1978 przebywał na kolejnym stażu w Uniwersytecie w Getyndze w ramach Stypendium Alexandra von Humboldta. W 1984 roku otrzymał tytuł profesora.

W latach 1987–1988 prof. Stępień pracował na Uniwersytecie w Heidelbergu, a w 1994 na University of Western Ontario w Kanadzie.

W trakcie pracy w OA UW pełnił funkcje jego dyrektora, a także opiekuna naukowego stacji obserwacyjnej Obserwatorium w Ostrowiku. W latach 1990–1996 był prodziekanem Wydziału Fizyki UW.