Skład oraz kompetencje Senatu uczelni określa „Statut Uniwersytetu Warszawskiego”. Posiedzenia Senatu odbywają się raz w miesiącu. Senat tworzy komisje stałe na okres swojej kadencji. Kadencja trwa cztery lata. Ostatnie wybory do Senatu uczelni odbyły się w 2016 roku.

Zgodnie ze Statutem UW z 2006 roku:

Członkami Senatu są:

• rektor, pełniący funkcję przewodniczącego,
• prorektorzy,
• dziekani wydziałów,
• przedstawiciele grup społeczności akademickiej: samodzielnych nauczycieli akademickich, innych nauczycieli akademickich, doktorantów, studentów, pracowników niebędących nauczycielami akademickimi.

W posiedzeniach uczestniczą także:

• z głosem doradczym: kanclerz, kwestor, dyrektor BUW, przedstawiciele związków zawodowych,
• stali goście: rzecznik prasowy i kierownik Biura Spraw Pracowniczych.

Przedstawiciele grup akademickich wybierani są w wyborach.

Najważniejsze kompetencje Senatu:

• uchwalanie Statutu, misji oraz strategii rozwoju Uniwersytetu, opracowanej przez rektora,
• uchwalanie planu rzeczowo-finansowego oraz planu inwestycyjnego,
• zatwierdzanie sprawozdań finansowych oraz rocznych sprawozdań rektora,
• uchwalanie regulaminu studiów, regulaminu studiów doktoranckich i regulaminu studiów podyplomowych oraz zasad przyjęć na studia i studia doktoranckie,
• określanie kierunków studiów prowadzonych na Uniwersytecie oraz ich efektów kształcenia, a także określanie liczby studentów stacjonarnych na poszczególnych kierunkach, podejmowanie uchwał w sprawie prowadzenia kierunku studiów przez określoną jednostkę Uniwersytetu,
• tworzenie studiów podyplomowych i określanie ich efektów kształcenia,
• zatwierdzanie strategii rozwoju wydziałów, uchwalanie wytycznych dla rad wydziałów w zakresie planów studiów i programów kształcenia, planów i programów studiów doktoranckich oraz planów i programów studiów podyplomowych,
• wyrażanie zgody na rozporządzenie mieniem o wysokiej wartości, a także na przystąpienie do spółki, spółdzielni lub innej organizacji gospodarczej oraz na utworzenie spółki, w tym spółki celowej,
• nadawanie tytułu doktora „honoris causa” oraz „Medalu za Zasługi dla Uniwersytetu Warszawskiego”.

Zgodnie ze Statutem UW z 2019 roku:

Członkami Senatu są:

• rektor, jako przewodniczący,
• przedstawiciele:
  a) profesorów i profesorów uczelni,
  b) pozostałych pracowników Uniwersytetu,
  c) studentów i doktorantów.

Kompetencje Senatu:

• uchwalanie Statutu i dokonywanie jego zmian,
• uchwalanie regulaminu studiów i dokonywanie jego zmian,
• uchwalanie regulaminu szkoły doktorskiej i dokonywanie jego zmian,
• uchwalanie strategii Uniwersytetu i zatwierdzanie sprawozdania z jej realizacji,
• powoływanie i odwoływanie członków rady uczelni,
• opiniowanie kandydatów na rektora,
• przeprowadzanie na podstawie sprawozdania rektora corocznej oceny funkcjonowania Uniwersytetu,
• rozpatrywanie, co najmniej raz w roku, warunków studiowania, warunków bytowych i stanu zdrowia studentów i doktorantów oraz warunków upowszechniania wśród nich kultury fizycznej,
• rozpatrywanie, co najmniej dwa razy w kadencji, warunków pracy i działań w zakresie profilaktyki zdrowotnej pracowników Uniwersytetu,
• formułowanie rekomendacji dla rady uczelni, rektora i innych organów Uniwersytetu oraz dla osób pełniących funkcje kierownicze i podmiotów kolegialnych w zakresie wykonywanych przez nich zadań,
• nadawanie tytułu doktora „honoris causa”,
• ustalanie warunków, trybu oraz terminów rozpoczęcia i zakończenia rekrutacji na studia,
• ustalanie zasad rekrutacji do szkół doktorskich,
• ustalanie programów studiów i studiów podyplomowych,
• ustalanie programów kształcenia w szkołach doktorskich,
• określanie sposobów potwierdzania efektów uczenia się,
• wykonywanie innych zadań wskazanych w przepisach prawa oraz w postanowieniach Statutu,
• formułowanie na podstawie kryteriów przygotowanych przez rady naukowe dyscyplin rekomendacji dla rektora dotyczących minimalnych wymagań, które powinni spełniać nauczyciele akademiccy powoływani do tych rad przez rektora.