Laureaci Nagrody Nobla, światowej sławy eksperci, wykładowcy z renomowanych zagranicznych uczelni. Dotychczas w ramach „Programu Mentor” realizowanego ze środków IDUB-u Uniwersytet Warszawski odwiedziło ponad 70 wybitnych naukowców.
– Jednym z priorytetów Programu IDUB jest umiędzynarodowienie badań naukowych prowadzonych na UW. „Program Mentor” sprzyja temu poprzez umożliwienie bezpośrednich spotkań, nawiązywania nowych i zacieśniania istniejących relacji z instytucjami o wysokiej renomie międzynarodowej – mówi prof. Zygmunt Lalak, prorektor UW ds. badań, kierownik Programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” (IDUB).
Realizowany ze środków IDUB-u „Program Mentor” wspiera organizację na Uniwersytecie Warszawskim wizyt mentoringowych i przyjazdów wybitnych ekspertów z zagranicznych uczelni i instytucji badawczych. Dotychczas zrealizowano jego cztery edycje i przyznano ponad 70 dofinasowań.
Gośćmi na UW byli m.in.:
- prof. Catherine Barnard z University of Cambridge i Trinity College (na zaproszenie zespołu prof. Roberta Grzeszczaka z Wydziału Prawa i Administracji UW) – to ekspertka w zakresie prawa Unii Europejskiej i prawa pracy, członkini finansowanej przez Komisję Europejską European Labour Law Network;
- dr Sebastian Dworkin z Uniwersytetu La Trobe w Melbourne (na zaproszenie zespołu prof. Tomasza Wilanowskiego z Wydziału Biologii UW) – kieruje grupą badawczą zajmującą się genetyką rozwoju, wśród jego zainteresowań badawczych jest m.in. embriologia;
- prof. Cristian Echeverria z Universidad de Concepción w Chile (na zaproszenie zespołu prof. Sylwii Kulczyk z Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych) – ekolog krajobrazu, wiceprzewodniczący Światowej Asocjacji Ekologii Krajobrazu (IALE), kieruje projektem Campus Naturaleza – to nowatorskie przedsięwzięcie polega na przywróceniu sąsiadującego z uniwersytetem lasu do stanu naturalnego w sposób łączący ochronę bioróżnorodności i dobrostan ludzi;
- prof. François Englert (na zaproszenie prof. Stefana Pokorskiego i prof. Dariusza Wasika z Wydziału Fizyki UW oraz badaczy z Instytutu Studiów Zaawansowanych UW) – laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizyki z 2013 roku, którą otrzymał wspólnie z prof. Peterem Higgsem za przełomowe odkrycie mechanizmu Brouta-Englerta-Higgsa, który jest podstawą współczesnej teorii oddziaływań elementarnych, czyli Modelu Standardowego, doktor honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego, jego współpraca z naukowcami z UW przyczyniła się do rozwoju nowatorskich badań na Wydziale Fizyki;
- prof. Patrick Alan Hesp z Flinders University w Adelajdzie w Australii (na zaproszenie zespołu prof. Macieja Dłużewskiego z Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW) – światowej sławy geomorfolog eoliczny, od lat prowadzący badania uwarunkowań oraz skutków procesów eolicznych w strefie brzegowej mórz i oceanów, w 2023 roku, w uznaniu za długoletnią i owocną działalność w zakresie geomorfologii eolicznej, został uhonorowany przez International Society for Aeolian Research medalem ISAR Distinguished Career Award;
- prof. Peter Kahn z University of Manchester w Wielkiej Brytanii (na zaproszenie zespołu prof. Renaty Włoch z Digital Economy Lab i Centrum Doskonałości oraz Wydziału Socjologii UW) – ekspert w zakresie krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym, zajmujący się m.in. technologiami cyfrowymi, generatywną sztuczną inteligencją, współpracą i zrównoważonym rozwojem, w 2014 roku otrzymał National Teaching Fellowship, jest głównym członkiem Higher Education Academy oraz redaktorem międzynarodowego czasopisma „Teaching in Higher Education”;
- prof. Michael D. Kennedy z Brown University w Providence (na zaproszenie zespołu dr. Andrzeja Turkowskiego z Instytutu Studiów Społecznych im. Profesora Roberta Zajonca UW) – profesor socjologii i stosunków międzynarodowych, znany badacz transformacji postkomunistycznej, a także globalnych przemian systemu tworzenia wiedzy akademickiej;
- prof. Neil Selwyn z Monash University Wellington Rd w Australii (na zaproszenie zespołu prof. Katarzyny Śledziewskiej z Digital Economy Lab i Centrum Doskonałości UW) – światowy autorytet w dziedzinie edukacji cyfrowej, jest regularnym prelegentem na międzynarodowych konferencjach, współpracował z wieloma organizacjami międzynarodowymi, w tym ONZ, UNESCO, OECD, Radą Europy, Fundación BBVA;
- prof. Marco Zorzi z Uniwersytetu Padewskiego (na zaproszenie zespołu prof. Macieja Hamana z Wydziału Psychologii UW oraz Zespołu Rektorskiego ds. Centrum Neuroobrazowania UW) – wybitny neurokognitywista, tematyka jego prac znajduje się na pograniczu psychologii poznawczej, neuropsychologii, informatyki (uczenia się maszynowego i sztucznej inteligencji) oraz neuronauki, skupiając się na obliczeniowych podstawach ludzkiego poznania.
Wykłady, seminaria i konsultacje
Badacze odwiedzający Uniwersytet Warszawski spotykają się ze społecznością uczelni m.in. podczas swoich wykładów. Studenci, doktoranci i pracownicy UW mieli do tej pory okazję m.in. wysłuchać prelekcji prof. Catherine Barnard dotyczącej rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, wykładu prof. Neila Selwyna o nowych technologiach czy prof. Petera Kahna na temat roli uczelni w kształtowaniu zdolności studentów do wspólnego reagowania na globalne wyzwania. Po dwa wykłady otwarte wygłosili prof. Marco Zorzi („Computational modelling of cognition: methods and challenges” i „From pixels to numbers: Numerosity perception in humans and machines”) i prof. Patrick Alan Hesp („Geomorphological [Coastal] Extreme Processes”, „New challenges in Aeolian Geomorphology research”). Liczne grono słuchaczy zgromadziły też wystąpienia prof. Michaela D. Kennedy’ego („Globalizing Knowledge in Epoch End: Contrasting Conjunctures of Hope and of Catastrophe in the Making”, „Articulations of Intellectual and Moral Responsibility across University Communities with regard to Israel and Palestine”) oraz dr. Sebastiana Dworkina („Principles of embryology, stem cells and craniofacial development”). W jaki sposób skutecznie chronić przyrodę, a jednocześnie podnosić jakość życia ludzi? Wykład prof. Cristiana Echeveriii („From University Grounds to Biodiversity Hotspot: a Model for Conservation, Restoration and Human Well-being in Chile”) wywołał ożywioną dyskusję. Uczestniczył w niej również ambasador Republiki Chile w Polsce Rodrigo Ruiz.
Goście udzielali również konsultacji (np. z udziałem prof. Barnard w sprawie realizowanych projektów badawczych, których tematyka dotyczy rynku wewnętrznego UE), przeprowadzali seminaria (np. z udziałem dr. Dworkina o odkrywaniu nowych ścieżek genetycznych w rozwoju embrionalnym) i brali udział w organizowanych na UW konferencjach naukowych (prof. Selwyn i prof. Kahn wzięli np. udział w debacie w ramach GenAI in Higher Education: New Perspectives for Research and Teaching zorganizowanej przez Digital Economy Lab UW ze środków Programu IDUB).
Ważnym punktem wizyt mentoringowych są rozmowy ze studentami, doktorantami i pracownikami UW. Prof. Marco Zorzi np. wziął udział w trzech formalnych spotkaniach z kołem naukowym na Wydziale Psychologii UW. Tematem rozmów były relacje między generatywną sztuczną inteligencją a modelowaniem ludzkich procesów poznawczych, takich jak percepcja liczby. Natomiast spotkanie z członkami Zespołu Rektorskiego ds. Centrum Neuroobrazowania UW dotyczyło wymiany doświadczeń m.in. w zakresie wyposażenia Centrum w infrastrukturę do badań neuroobrazowych.
Podczas rozmów naukowców z Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW prof. Patrick Alan Hesp przekazał cenną wiedzę z zakresu wpływu zmiany klimatu na dynamikę ekstremalnych procesów geomorfologicznych. Pracownicy Uniwersytetu starali się wraz z ekspertem wypracować lepsze, bardziej dokładne metody pozyskiwania i interpretacji danych służących modelowaniu wybranych elementów środowiska przyrodniczego, głównie w strefie brzegowej mórz i oceanów, jak również w innych strefach morfoklimatycznych, w których zachodzą ekstremalne procesy geomorfologiczne.
Prof. Hesp, jako główny autor typologii wydm wprowadzonej przez International Society for Aeolian Research do kanonu światowej nauki w 2024 roku, odwiedził również Słowiński Park Narodowy, gdzie w gronie pracowników Uniwersytetu Warszawskiego, a także innych specjalistów z zakresu geomorfologii eolicznej poprowadził debatę nad ewolucją i typologią wydm występujących na Mierzei Łebskiej.
Nie sposób rozmawiać o znaczeniu przyrody dla człowieka bez wizyty w terenie. Prof. Echeverria zachwycił się Mazurskim Centrum Bioróżnorodności i Edukacji KUMAK. Okazało się, że działania prowadzone na UW i Universidad de Concepción łączy podobna wizja ochrony przyrody, ale różnią wyzwania związane z jej realizacją. Wymiana doświadczeń zaowocowała pomysłami na wspólne badania, inspiracjami dydaktycznymi oraz wiedzą operacyjną.
