Narodowe Centrum Nauki ogłosiło kolejne wyniki konkursu OPUS 28+LAP/Waeve. Finansowanie otrzymały trzy projekty zgłoszone przez naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego. Na realizację swoich przedsięwzięć badacze otrzymają łącznie niemal 3,8 mln zł.

Narodowe Centrum Nauki ogłosiło kolejne wyniki konkursu OPUS 28+LAP/Weave na projekty badawcze realizowane przez polskich naukowców we współpracy dwustronnej i trójstronnej z zespołami z Austrii, Czech, Niemiec, Słowenii i Szwajcarii.

 

Finansowanie otrzymało łącznie 25 projektów badawczych na kwotę niemal 42,9 mln zł. Wśród wyróżnionych znajdują się trzy projekty zgłoszone przez badaczy z Uniwersytetu Warszawskiego na łączną kwotę 3 773 388 zł.

Projekty z UW:

Dwustronne polsko-niemieckie:

 

  • Zasady refleksji i ich epistemiczne uzasadnienie pod kierownictwem prof. Cezarego Cieślińskiego z Wydziału Filozofii. Na realizację projektu naukowiec otrzymał grant w wysokości 1 538 542 zł.

Proponowany projekt zakłada zbadanie klasy teoretycznych zasad, znanych jako zasady refleksji, które odgrywają kluczową rolę w różnych gałęziach nauk formalnych, takich jak teoria dowodu, teoria mnogości, teoria prawdopodobieństwa, epistemologia formalna oraz teoria prawdy. Opisują one, w jaki sposób systemy matematyczne lub podmioty epistemiczne mogą rozumować o własnych przekonaniach i prawdach w spójny sposób. Choć mają  bogatą tradycję – od prac Kurta Gödla po badania nad dużymi liczbami kardynalnymi czy racjonalnym aktualizowaniem przekonań – ich wspólne podstawy nie zostały dotąd systematycznie przeanalizowane. Projekt ma na celu opracowanie ogólnego ramowego podejścia łączącego trzy główne klasy zasad refleksji oraz zbadanie ich logicznych i filozoficznych relacji. Analiza obejmie również epistemiczne uzasadnienia tych zasad oraz ich znaczenie dla pojęć rozumowania, wiedzy i prawdy. Dzięki połączeniu formalizmu matematycznego z refleksją filozoficzną projekt przyczyni się do pogłębienia zrozumienia natury refleksji w naukach formalnych i filozofii.

 

Dwustronne polsko-słoweńskie:

 

  • Mikrohydrodynamika trójwymiarowych lepkich płynów z nieparzystą lepkością kierowany przez dr. Jeffreya Christophera Evertsa z Wydziału Fizyki. Na realizację projektu naukowiec otrzymał grant w wysokości 1 145 238 zł.

Projekt dotyczy badania zjawiska nieparzystej lepkości – niezwykłej właściwości płynów, które wykazują nietypowe reakcje na odkształcenia i mogą występować w układach zasilanych energią z zewnątrz, np. w płynach zawierających mikroskopijne wirniki magnetyczne. W przeciwieństwie do zwykłych płynów, w których oddziaływania między cząstkami są wzajemne, w płynach o nieparzystej lepkości ta symetria zostaje złamana. Celem projektu jest opracowanie modeli opisujących hydrodynamiczne interakcje między cząstkami oraz zbadanie wpływu ich kształtu na ruch w takich płynach. Badania skupią się na mikrohydrodynamice trójwymiarowych płynów, istotnej dla zrozumienia systemów biologicznych i miękkiej materii. Zespół planuje również eksperymentalne stworzenie płynu o nieparzystej lepkości, aby potwierdzić przewidywania teoretyczne. Wyniki projektu mogą otworzyć nowe kierunki w badaniach nad mechaniką płynów oraz jej zastosowaniami w technologii i biologii.

 

Trójstronne polsko-niemiecko-czeskie:

 

  • Uwidocznić niewidzialne: Zwrot macierzyński we współczesnych praktykach artystycznych i kuratoryjnych w Europie centralnej pod kierownictwem prof. Justyny Wierzchowskiej z Wydziału Neofilologii. Na realizację projektu naukowczyni otrzymała grant w wysokości 1 089 608 zł.

 Projekt analizuje współczesne praktyki artystyczne i kuratorskie, które przedstawiają realne, usytuowane doświadczenia macierzyństwa. Obejmuje głównie Europę Środkową po 1989 roku (Polskę, Niemcy, Czechy i Słowację), ale sięga też do okresu zimnej wojny. Badanie skupia się na tym, jak artyści, grupy i instytucje artystyczne ukazują fizyczne, społeczne i polityczne aspekty rodzicielstwa, jednocześnie kontestując opresyjne stereotypy związane z instytucją macierzyństwa. Analizowane prace ujawniają różnorodne doświadczenia, wynikające z tożsamości płciowej, etnicznej czy społecznej, oraz odsłaniają krytyczny potencjał nienormatywnych form macierzyństwa. Projekt, oparty na krytycznej teorii feministycznej, zakłada zbadanie, w jaki sposób te praktyki wpływają na współczesne rozumienie sztuki, kuratorstwa i instytucji artystycznych.

Pełna lista wyróżnionych znajduje się na stronie NCN.