Jednym z priorytetowych obszarów badawczych wyróżnionych w ramach programu „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza” jest „Wyzwanie petabajtów”. Obszar ten związany jest z pozyskiwaniem i analizą wielkich zbiorów danych za pomocą zaawansowanych narzędzi matematycznych i informatycznych.
Uniwersytet Warszawski otrzymał status uczelni badawczej w konkursie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Inicjatywa doskonałości”. Wniosek UW został oceniony najwyżej spośród wszystkich zgłoszonych do programu. Zawiera on opis 5 priorytetowych obszarów badawczych (POB) oraz 70 działań zaplanowanych na latach 2020-2026, dzięki którym uniwersytet chce stać się uczelnią badawczą mocniej rozpoznawalną na arenie międzynarodowej.
24 lutego, o godz. 15.00, w auli dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej na kampusie przy Krakowskim Przedmieściu odbędzie się spotkanie, podczas którego omówione zostaną zasady realizacji programu „Inicjatywa doskonałości” na UW, a także działania, które zostały opisane w zwycięskim wniosku konkursowym. Rejestracja na spotkanie >>
Przetwarzanie wielkich zbiorów danych
Jednym z wyróżnionych priorytetowych obszarów badawczych jest „Wyzwanie petabajtów. Narzędzia zaawansowanej matematyki i informatyki w analizach wielkich zbiorów danych – od losowych procesów na giełdzie po diagnostykę medyczną”. Jego przedstawiciele: prof. Agnieszka Świerczewska-Gwiazda i prof. Marek Cygan z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW opowiadają o idei tego programu badawczego oraz szczegółowych działaniach zaplanowanych w jego ramach.
Obszar badawczy „Wyzwanie petabajtów” łączyć będzie wiedzę z matematyki, informatyki, ekonomii, finansów oraz nauk biologicznych i medycyny. Badania prowadzone głównie przez takie jednostki jak Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki czy Digital Economy Lab UW dotyczyć będą ogromnych zasobów danych w przestrzeni wirtualnej, liczonych w petabajtach, czyli biliardach bajtów.
– Zdominowani jesteśmy nieustanną potrzebą zdobywania informacji – danych medycznych czy danych pochodzących ze śledzenia zachowań użytkowników stron internetowych. Ogrom zdobytych informacji byłby jednak bezużyteczny bez zaawansowanych narzędzi matematycznych i informatycznych, które pozwalają sprostać wyzwaniom związanym z przechowywaniem, przetwarzaniem i interpretowaniem pozyskanych petabajtów danych – mówi prof. Agnieszka Świerczewska-Gwiazda, prodziekan Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW.
Połączenie różnorodnych dziedzin
Wielkie zbiory danych mają zastosowanie w niemal każdej dziedzinie życia: innowacjach technologicznych, finansach czy medycynie. Ich kontrolowanie umożliwia funkcjonowanie w społeczeństwie informacyjnym i ułatwia zrozumienie zachodzących zjawisk. – Nowe globalne wyzwania współczesnego świata budują naturalny most pomiędzy matematyką i informatyką, a większością innych nauk: biologią, fizyką czy medycyną. Analiza ogromnych zasobów danych umożliwia przewidywanie ewolucji procesów fizycznych, zjawisk biologicznych oraz zachowań społecznych – podkreśla prof. Świerczewska-Gwiazda.
Badania i kształcenie łączyć będą wiedzę z takich dyscyplin jak:
- matematyka,
- informatyka,
- nauki biologiczne,
- ekonomia i finanse.
Przykłady planowanych działań w ramach obszaru
Środki pozyskane w konkursie „Inicjatywa doskonałości” pozwolą, w ramach obszaru „Wyzwanie petabajtów”, na wspieranie potencjału pracowników, doktorantów oraz studentów. Będzie to możliwe m.in. poprzez utworzenie nowych grup badawczych, organizację tematycznych programów badawczych, a także poprzez inne zaplanowane działania szczegółowe.
W ramach POB „Wyzwanie petabajtów” finansowane będą m.in.:
- projekt „Transfer wiedzy i meta-uczenie”: powstanie zespół, który będzie się zajmował transferem wiedzy w dziedzinie przetwarzania obrazów i w obszarze robotyki oraz rozwojem techniki meta-uczenia. Początkowo badacze skupią się na interakcjach ramion robotycznych z przedmiotami codziennego użytku, natomiast w dalszej perspektywie obejmą badaniami również drony i inne rodzaje robotów.
- utworzenie Zaawansowanych Studiów Magisterskich: studia te adresowane będą do niedużej grupy studentów – głównie tych, którzy planują podjęcie studiów doktoranckich. Program studiów będzie realizowany w oparciu o cykle intensywnych kursów i zindywidualizowaną dydaktykę, a studenci już na wczesnym etapie będą włączani w działalność badawczą.
- stworzenie systemu podwójnych dyplomów doktorskich w dyscyplinach informatyka i matematyka: młodzi badacze będą mogli skorzystać z wyjazdu na semestralny staż zagraniczny i uzyskać podwójny stopnień naukowy. Realizacja tego projektu odbywać się będzie m.in. w ramach współpracy uczelni sojuszu 4EU+.
Robotyka bardzo dobrze wpisuje się w temat wyzwań petabajtów, gdyż kamery i inne czujniki sensoryczne, z których korzystają roboty, generują ogromne ilości danych. Aby roboty mogły efektywnie z tych danych korzystać, potrzebne są nowoczesne metody uczenia maszynowego” – prof. Marek Cygan.