Dr hab. Mikołaj Zapalski z Wydziału Geologii UW uczestniczył w badaniach dotyczących dewońskich koralowców. Międzynarodowy zespół naukowców przeanalizował doskonale zachowane szkielety Oligophylloides pochodzące z górnego dewonu Maroka. Badania wykazały, że szczególnie młodociane stadia szkieletów tych heterokorali są bardzo zbliżone anatomicznie do koralowców ośmiopromiennych, które współcześnie zasiedlają dna mórz i oceanów, jednak, jak dotąd uważano, są dość słabo reprezentowane w materiale kopalnym. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „PLOS ONE”.
Dewon (419–358 mln lat temu) był okresem wielkiego rozwoju raf, a co za tym idzie, wielkiego zróżnicowania koralowców. Poza grupami znanymi z niemal całej ery paleozoicznej, w dewonie pojawiały się dziwne i trudne do sklasyfikowania koralowce nazywane heterokoralami, znacznie odbiegające budową od tych typowych. Kolonizowały one różne środowiska, nie tylko płytkie, ale też stosunkowo głębokie.
Heterokorale to organizmy, których szkielet tworzył smukłe gałązki, podzielone wewnątrz przegrodami. Dotychczasowe rekonstrukcje przedstawiały heterokorale jako formy gałązkowe, u których każda gałązka zakończona była jednym polipem, a przegrody (septa) wewnątrz gałązek odpowiadały przegrodom znanym z innych grup koralowców. Jednym z najpospolitszych dewońskich przedstawicieli tej grupy koralowców jest opisany po raz pierwszy przez prof. Marię Różkowską rodzaj Oligophylloides.
W badaniach kierowanych przez prof. Błażeja Berkowskiego z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w których uczestniczył dr hab. Mikołaj Zapalski z Wydziału Geologii UW, przeanalizowano doskonale zachowane szkielety Oligophylloides pochodzące z górnego dewonu Maroka. Badania wykazały, że szczególnie młodociane stadia szkieletów tych heterokorali są bardzo zbliżone anatomicznie do koralowców ośmiopromiennych, które współcześnie zasiedlają dna mórz i oceanów. Są one jednak, jak dotąd uważano, dość słabo reprezentowane w materiale kopalnym. W analizach porównawczych postanowiono wykorzystać szkielety współczesnych koralowców ośmiopromiennych oraz zdjęcia z badań podwodnych z głębokich (nawet do 2000 m) wód otaczających Tasmanię.
W świetle wnikliwych badań, opublikowanych przez zespół prof. B. Berkowskiego w czasopiśmie „PLOS ONE”, przedstawicieli rodzaju Oligophylloides, a prawdopodobnie także całą grupę heterokorali można uznać za grupę koralowców ośmiopromiennych. Nowa interpretacja budowy tych organizmów zakłada, że cała gałązka była równomiernie pokryta drobnymi polipami – tak jak wygląda to współcześnie u koralowców ośmiopromiennych. Wewnętrzne przegrody nie są więc odpowiednikami septów, jak dotychczas sądzono, ale wewnętrznymi strukturami zwiększającymi odporność gałązki na prąd wody. Takie wzmacniające przegrody, w różnych formach, znane są ze współczesnych koralowców ośmiopromiennych. Udało się zatem rozwiązać jedną z zagadek mórz dewońskich.
W badaniach brali udział również dr. hab. Emilia Jarochowska z Uniwersytetu w Erlangen oraz dr. Phil Alderslade z Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO) w Hobart, specjalista od współczesnych koralowców ośmiopromiennych.
Szczegóły publikacji:
Berkowski B., Zapalski M.K., Jarochowska E., Alderslade P. (2021). “Early development and coloniality in Oligophylloides from the Devonian of Morocco—Are Heterocorallia Palaeozoic octocorals?”, „PLOS ONE” 16(9): e0257523.
Tekst publikacji: https://doi.org