Cmentarzysko w El-Zuma

Drukuj

Badacze z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW i Narodowej Korporacji Starożytności i Muzeów w Chartumie, pod kierunkiem dr. hab. Mahmouda El-Tayeba z CAŚ UW, przeprowadzili badania cmentarzyska w El-Zuma (Sudan). Wyniki ich prac – prawie trzydziestu grobów tumulusowych, w których pochowano przedstawicieli różnych warstw społecznych – zostały przedstawione w trzytomowej monografii opublikowanej przez uznane wydawnictwo naukowe Brill.

El-Zuma leży na prawym brzegu Nilu, pomiędzy trzecią a czwartą kataraktą. Tamtejsze cmentarzysko zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO ze względu na znajdujące się na nim unikatowe tumulusy z V–VI wieku. Badania tych grobowców prowadzono w ramach Early Makuria Research Project, którym kierował dr hab. Mahmoud El-Tayeb z CAŚ UW.

 

Okres wczesnomakurycki poprzedzający powstanie chrześcijańskich królestw w Nubii był do niedawna słabo poznany. Wyniki badań prawie trzydziestu grobów tumulusowych z El-Zuma, w których pochowano przedstawicieli różnych warstw społecznych przyczyniają się do rozwoju wiedzy na ten temat. Prace zespołu specjalistów związanych z projektem, w tym pracowników CAŚ UW, opublikowano w ramach serii Harvard Egyptological Studies prowadzonej przez wydawnictwo Brill.

 

Tom I poświęcony jest eksploracji grobowców, z sekcją poświęconą metodom dokumentacyjnym. Omówione są w nim wyniki badań bioarcheologicznych nad szczątkami ludzkimi oraz zwierzęcymi przybliżające tradycje grzebalne w kontekście gospodarczego zaplecza stanowiska i regionu. W tej części zawarte są również plany zabezpieczenia stanowiska i budowy parku archeologicznego.

 

W tomie II przedstawiona jest analiza ceramiki znalezionej w grobach, klasyfikacja typologiczna i technologiczna, rodzaje masy ceramicznej i funkcje naczyń. Praca zawiera również osobną sekcję dotyczącą glinianych lampek oliwnych.

 

W tomie III zebrano studia nad innymi kategoriami zabytków ruchomych, m.in. biżuterii, broni, akcesoriów osobistych i elementów wyposażenia grobowego.

Mahmoud el-Tayeb – archeolog i nubiolog. Od prawie 40 lat kieruje projektami badawczymi na terenie Sudanu. Jest kierownikiem Stacji Badawczej CAŚ UW w Sudanie, członkiem sudańskich i międzynarodowych towarzystw naukowych. Przez wiele lat wykładał w Instytucie Archeologii UW. W 2013 roku otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego za rozprawę Burial Traditions in Nubian Early Makuria.

Szczegóły publikacji

El-Tayeb M., Czyżewska-Zalewska E., Iwaszczuk U., Juchniewicz J., Kowarska Z., Kozieradzka-Ogunmakin I., Lenarczyk S., Mahler R., Skowrońska-Zych E., Cedro A., Then-Obłuska  J., Zieliński Ł.; Early Makuria Research Project. El-Zuma Cemetery (3-vol. set); Leiden, The Netherlands: Brill. Doi: https://doi.org/10.1163/9789004433755