Naukowcy z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego dokonali odkrycia w rzymskiej twierdzy legionowej w późnoantycznym mieście Novae. Znaleźli tam pozostałości drewnianych baraków wojskowych.
Podczas wykopalisk, które trwają na terenie Bułgarii, starano się uchwycić południową krawędź baraków oraz potwierdzić, że od leżących bardziej na południe innych konstrukcji drewnianych oddziela je ulica.
– Hipoteza ta znalazła potwierdzenie, jednak odkryto zarazem dość niezwyczajne rozwiązanie tej części siedziby I centuriona I kohorty legionu VIII Augusta. Okazało się, że wzdłuż południowego boku jego domu biegł portyk. Jest to rozwiązanie niezwykłe, nieznajdujące analogii w innych tego typu konstrukcjach – mówi prof. Piotr Dyczek, dyrektor Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej UW.
Rzadkiego odkrycia dokonano również w środku jednego z baraków – w części magazynowej domu dowódcy I kohorty znaleziono prawie 250 g zwęglonego zboża. Naukowcy uchwycili też fragment ulicy z kamiennym marginesem i nawierzchnią wykonaną z dachówek, ograniczającą kompleks od strony południowej. Pozwoliło to ustalić, że była to budowla niezwykle duża i do pewnego stopnia monumentalna, zajmująca powierzchnię prawie 4 tys. m².
Największa budowla w Novae
Dom dowódcy I kohorty to obecnie jedna z największych budowli odkrytych w Novae. Badacze koncentrowali się na jej południowym skrzydle, które prawie w całości zajmowała podwójna łaźnia szeregowa.
Odsłonięto kolejne mury obiektu, basen na zimną wodę, systemy kanalizacyjne oraz fragmenty zniszczonego praefurnium – czyli pomieszczenia, które w starożytnym Rzymie zapewniało ogrzewanie łaźni. W praefurnium, które zwykle było zlokalizowane na niższym poziomie ogrzewanych pomieszczeń znajdowały się piece łaźni rzymskich. Fragmenty tynków dowodzą, że ta część budowli miała ściany pokryte malowidłami przedstawiającymi m.in. zielono-czerwone girlandy na białym tle czy lamperie w kolorze pomarańczowym.
Na linii wspomnianej wyżej ulicy odkryto też inne pozostałości baraków wojskowych, dzięki czemu wyznaczono granice czterech ważnych konstrukcji: ciągu baraków drewnianych oraz trzech budowli kamiennych – legionowej i dwóch cywilnych – obejmujących okres chronologiczny od I do VII wieku.
– W tym roku Novae dostarczyło nam wyjątkowo licznych zabytków: 300 obiektów wydzielonych oraz dziesiątek kilogramów tzw. materiału masowego – fragmentów ceramiki, szkła, metali, kości etc. Część z nich trafi do specjalistycznych analiz– mówi prof. Dyczek.
Naukowcy znaleźli również materiał numizmatyczny, który ma pomóc w doprecyzowaniu siatki chronologicznej. Ponad 150 znalezionych monet umożliwi lepsze zrozumienie procesów osadniczych w Novae.